ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ ...ΤΟ ΠΕΡΙΒΙΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΟΝΕΣ κ.α. 25/02/2011 *

ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ ...ΤΟ ΠΕΡΙΒΙΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΟΝΕΣ κ.α. 25/02/2011 :


1. ** ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ :
Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της χερσονήσου του Αθω. Ιδρύθηκε από τον μοναχό Αθανάσιο τον Αθωνίτη στα χρόνια των αυτοκρατόρων Ρωμανού Β' και Νικηφόρου Φωκά. Ο Αθανάσιος Αθωνίτης θεωρείται ως ο οργανωτής του Αθωνικού μοναχισμού και η Ιερά Μονή της Μεγίστης Λαύρας η μητρική μονή του Αγίου Ορους. Το μοναστήρι κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Ορους και περιλαμβάνει 317 μοναχούς (1990), τους περισσότερους από όλες τις μονές. Έχει τη μορφή μικρής μεσαιωνικής πολιτείας, περιβάλλεται από ισχυρό τείχος με 15 πύργους. Εντός και εκτός των τειχών υπάρχουν 37 παρεκκλήσια, πολλά αυτοτελή κελιά, τρεις σκήτες και περιοχές καλυβών. Το καθολικό της Μεγίστης Λαύρας είναι το πρότυπο των καθολικών όλων των μονών του Αγίου Ορους. Κτίστηκε το 963 από τον Αθανάσιο. Είναι τετρακίονος ναός με τρούλο. Σε μεταγενέστερες εποχές προστέθηκαν τρεις κόγχες με αποτέλεσμα να πάρει τη μορφή σταυροειδούς ναού με τρούλο. Η βιβλιοθήκη περιέχει 2.046 χειρόγραφα, 165 κώδικες και 30.000 έντυπα βιβλία. Στο σκευοφυλάκιο φυλάσσονται λείψανα αγίων, λειτουργικά σκεύη, το στέμμα και ο σάκκος του Νικηφόρου Φωκά, πλήθος ιερών αμφίων κ.α. -(τηλ. 23770-23754 , 23770-23761 , ) .-H Επίσκεψη μου τον Αύγουστο του 2001 stamos arfara .-( 4η Διανυκτέρευση).-

2. ** ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ :
Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της χερσονήσου του Αθω και είναι αφιερωμένη στον Τίμιο Πρόδρομο. Ιδρύθηκε τον 14ο αι. από τον όσιο Διονύσιο από τον Κορησό της Καστοριάς. Κατέχει την πέμπτη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Όρους, είναι κοινοβιακή και κατοικείται από 59 μοναχούς (1990). Το καθολικό της μονής χτίστηκε τα έτη 1537-1547 και τοιχογραφήθηκε την ίδια περίοδο. Ο ναός είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο και περιβεβλημένος με κόγχες. Η τοιχογράφηση του ναού έγινε από τον Κρητικό ζωγράφο Τζώτζη. Εκτός από το καθολικό η μονή διαθέτει και πολλά παρεκκλήσια. Το θολωτό σκευοφυλάκιο της μονής είναι πολύ πλούσιο από κειμήλια διαφόρων εποχών, ενώ στο σκευοφυλάκιο της μονής φυλάσσονται πολλά χρυσόβουλα, σιγγίλια, κ.α. Σε ιδιαίτερη κρύπτη του ναού φυλάσσονται τα οστά του αγίου Νήφωνος, πατριάρχη Κωνσταντινούπολης. Η βιβλιοθήκη της μονής περιέχει 804 χειρόγραφους κώδικες και 3.500 έντυπα βιβλία, σπάνιες εκδόσεις της Αγίας Γραφής και εκκλησιαστικών και κλασσικών συγγραφέων. -τηλ. 23770-23237 , .- Η πρώτη μου επίσκεψη στο Άγιο Όρος τον Αύγουστο το 2010 .- Stamos Arfara

3. ** IΕΡΑ ΜΟΝΗ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ :
Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της χερσονήσου του Αθω και είναι αφιερωμένη στη μνήμη των Αγίων Τεσσαράκοντα. Η μονή ιδρύθηκε στα τέλη του 10ου αι. ίσως από τον μοναχό Παύλο Ξηροποταμηνό. Κατέχει την όγδοη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Όρους, είναι ιδιόρρυθμη και κατοικείται από 40 μοναχούς (1990). Το καθολικό της μονής χτίστηκε από τον Καισάριο Δαπόντε μεταξύ των ετών 1761-1763, είναι Aγιορείτικου ρυθμού. Η τοιχογράφηση του ναού χρονολογείται από την εποχή της κτίσης του και διατηρείται μέχρι σήμερα σε άριστη κατάσταση. Η βιβλιοθήκη της μονής περιλαμβάνει 409 χειρόγραφους κώδικες και 4.000 τόμους εντύπων βιβλίων. Επίσης η μονή διαθέτει ανεκτίμητα κειμήλια, όπως ένα τεμάχιο Τιμίου Ξύλου και λείψανα πολλών αγίων. - τηλ. 23770-23251 Πολύ κοντά στη ΔΑΦΝΗ είναι η δεύτερη Ι.Μονή που διανυχτέρευσα στο περιβόλι της Παναγιάς .-Stamos Arfara 2010 .- ( 2η Διανυκτέρευση).-

4. ** IEΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΟΥ :
Βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του Αγίου Oρους, πολύ κοντά στις Καρυές. Από έγγραφο της μονής πιστοποιείται η ύπαρξη της μονής το 1169, ενώ η μονή με τη σημερινή μορφή της ιδρύθηκε τον 14ο αι. Βρίσκεται στην έκτη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Oρους, είναι κοινοβιακή και κατοικείται από 73 μοναχούς (1990). Το καθολικό της μονής χτίστηκε το 1540 και ακολουθεί το ρυθμό των υπολοίπων καθολικών των μονών του Αγίου Όρους, δηλαδή είναι ορθογώνιο, με τρούλλο και περιβάλλεται από κόγχες. Το τέμπλο του ναού χρονολογείται από τον 19ο αι. και θεωρείται από τα πιο αξιόλογα των ναών του Aθω. Εκτός του καθολικού η μονή διαθέτει πολλά παρεκκλήσια. Η βιβλιοθήκη της μονής περιέχει 662 χειρόγραφους κώδικες και 3.500 έντυπα βιβλία. - τηλ. 23770-23226 .- Επίσκεψη μου τον Αύγουστο του 2010 .- Stamos Arfara .-

5. ** ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΤΑΥΡΟΝΙΚΗΤΑ :
Βρίσκεται στην ανατολική ακτή του Αγίου Όρους σε υψόμετρο 50μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Είναι η τελευταία από τις μονές που χτίστηκαν στο Αγιο Ορος και έχει τη μορφή οχυρού. Η μονή Σταυρονικήτα κατέχει τη δέκατη πέμπτη θέση στην ιεραρχία των μονών του Αγίου Όρους, είναι κοινοβιακή και κατοικείται από 28 μοναχούς (1990). Η μονή έχει καταστραφεί επανειλημμένα από πυρκαϊά τα έτη 1607, 1817, 1864 και 1879. Το καθολικό της μονής χτίστηκε στο διάστημα 1527-1536. Τοιχογραφήθηκε το 1546 από τον Κρητικό ζωγράφο Θεοφάνη. Διατηρεί την αρχιτεκτονική των καθολικών των μονών του Αθω. Το τέμπλο του καθολικού είναι ζωγραφισμένο από τον Θεοφάνη και έχει ως θέμα το Δωδεκάορτο. Εκτός του καθολικού υπάρχουν άλλα έξι παρεκκλήσια εντός και εκτός της μονής. Η βιβλιοθήκη διαθέτει 170 χειρόγραφα και μερικές χιλιάδες έντυπων βιβλίων. Στο σκευοφυλάκιο φυλάσσονται πολύτιμοι θησαυροί όπως ιερά λείψανα, λειτουργικά σκεύη, σταυροί.- τηλ. 23770-23255 .-

6. ** ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ :
Βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά της Αθωνικής χερσονήσου. Η μονή ιδρύθηκε το τελευταίο τέταρτο του 10ου αι. από τον Ιωάννη Τορνίκιο, αυλικό του ηγεμόνος της Ιβηρίας, Δαβίδ. Κατέχει την τρίτη θέση στην ιεραρχία των μονών του Αγίου Όρους, κατοικείται από 61 μοναχούς (1990). Το καθολικό της μονής χτίστηκε για πρώτη φορά το πρώτο μισό του 11ου αι. και ξαναχτίστηκε το 1513. Το εσωτερικό του ναού ιστορήθηκε κατά διαστήματα από τον 16ο έως τον 19ο αι. με πλούσιες τοιχογραφίες. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού χρονολογείται από τον 18ο αι. Στο σκευοφυλάκιο της μονής φυλάσσονται ιερά σκεύη, άμφια χρυσοκέντητα, ιερά σκεύη, και έργα ρωσικής τέχνης. Η βιβλιοθήκη της μονής είναι από τις πιο πλούσιες στο Aγιο Όρος, περιέχει περισσότερους από 2.000 χειρόγραφους κώδικες και 15 λειτουργικά ειλητάρια, 100 χειρόγραφα και 15.000 έντυπα βιβλία. Επίσης στη βιβλιοθήκη αυτή φυλάσσονται αυτοκρατορικά και πατριαρχικά έγγραφα.- τηλ. 23770-23643 .-

7. ** IEΡΑ ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΘΕΟΥ :
Μισή ώρα πιο ψηλά από το προηγούμενο μοναστήρι βρίσκεται η μονή του Φιλοθέου πάνω σε ένα κατάφυτο οροπέδιο, όπου, σύμφωνα με μια παράδοση, υπήρχε κατά την αρχαιότητα το Ασκληπιείον. Απέχει από τις Καρυές δυόμιση ώρες δρόμο και είναι αφιερωμένη στην εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (25 Μαρτίου). Επίσημα κάνει την εμφάνισή της σ' ένα έγγραφο του έτους 1 015, που αποτελεί υπόμνημα του Πρώτου Νικηφόρου και στο οποίο υπάρχει ανάμεσα σε άλλα και το όνομα «Γεώργιος μοναχός καί ήγούμενος Φιλοθέου». Επίσης σώζεται και ένα άλλο, περίπου σύγχρονο με αυτό, έγγραφο (1021), στο οποίο η Φιλοθέου ονομάζεται «μονή της Πτέρης» και όπου μάλιστα επιχειρείται μια προσπάθεια διευθετήσεως των συνόρων ανάμεσα στις τρεις γειτονικές μονές, του Κραβάτου της Λαύρας, του Μαγουλά και της Πτέρης, δηλαδή του Φιλοθέου. Εξάλλου λίγο αργότερα, στο Β'Τυπικό του Αγίου 'Ορους, στη δωδέκατη θέση υπογράφει ο Λουκάς ως «ήγούμενος της μονης της Θεοτόκου ή Φιλοθέου». Από αυτά και άλλα στοιχεία γίνεται φανερό ότι η μονή ιδρύθηκε στο τελευταίο τέταρτο του 1 Οου αιώνα, χρονολογία που συμφωνεί και με την παράδοση, σύμφωνα με την οποία ιδρυτής της είναι ο σύγχρονος του Αθανασίου Αθωνίτου όσιος Φιλόθεος. Την άποψη αυτή άλλωστε επιβεβαιώνει ένα εγκλητικό, λεγόμενο, γράμμα, που έγραψε για λογαριασμό του Παύλου Ξηροποταμηνού ο παραπάνω ηγούμενος της Φιλοθέου Γεώργιος (1016), Η μονή Φιλοθέου έμεινε για ένα χρονικό διάστημα στην αφάνεια, παρ' όλες τις δωρεές που έλαβε από τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Βοτανειάτη (1078-1081), με τις οποίες μπόρεσε να ανοικοδομηθεί και να πάρει, μόλις τότε, τη μορφή του μοναστηριού. Στο τέλος του 130υ και στον 140 αιώνα, οι Παλαιολόγοι αυτοκράτορες φροντίζουν πολύ για τη μονή και μάλιστα ο Ανδρόνικος Β ' , ο Ανδρόνικος Γ ' και ο Ιωάννης Ε ' .Ακόμη η έκδοση στην ίδια εποχή ενός χρυσοβούλλου από τον Στέφανο Δουσάν (1346), στην προσπάθειά του να επανδρώσει τη μονή, είχε ως αποτέλεσμα να έρθουν σ' αυτήν πολλοί Σέρβοι και σε λίγο και Βούλγαροι μοναχοί. 'Ενα δείγμα της καταστάσεως που δημιουργήθηκε και που φαίνεται ότι κράτησε πολύ, είναι μια πράξη του Πρώτου του έτους 1483, όπου ο ηγούμενος της μονής Φιλοθέου υπογράφει σλαβικά και όχι ελληνικά. Στο Β'Τυπικό (1046) η μονή κατέχει τη δέκατη ένατη σειρά και στο Γ 'Τυπικό (1394) τη δέκατη τρίτη ανάμεσα σε όλα τα άλλα αθωνικά μοναστήρια. Στις αρχές του 160υ αιώνα ο ηγούμενός της Διονύσιος πρόσφερε πολλές υπηρεσίες στη μονή και τη μετέτρεψε από ιδιόρρυθμη σε κοινόβια. Λόγω όμως της εχθρικής στάσεως των σλαβοφίλων Φιλοθε-ίτών μοναχών , που αναχώρησαν από εδώ πολύ αργότερα, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το 'Ορος και να καταλήξει στον 'Ολυμπο, όπου ίδρυσε το δικό του μοναστήρι, που σώζεται μέχρι σήμερα γνωστό ως «μονή του αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω» . Στα μέσα περίπου του επομένου, 170υ, αιώνα (1641), ο τσάρος Μιχαήλ επέτρεψε στους Φιλοθείτες μοναχούς να περιέρχονται τη χώρα του κάθε έβδομο ή όγδοο χρόνο και να συγκεντρώνουν χρήματα από εράνους. Και αυτή όμως η χειρονομία δεν στάθηκε ικανή για να καλυτερεύσει πραγματικά η κατάσταση, που άλλαξε μόλις τον 180 αιώνα, ύστερα από το ενδιαφέρον που έδειξαν οι 'Ελληνες ηγεμόνες των παραδουναβίων χωρών . 'Ετσι ο Βλάχος ηγεμόνας Γρηγόριος Γκίκας το 1734 καθόρισε με ειδικό χρυσόβουλλό του ετήσια χορηγία για τη μονή από 6.600 άσπρα, με τον όρο να στέλνεται μια φορά το χρόνο στην ηγεμονία του για αγιασμό το δεξί χέρι του Χρυσοστόμου. παρόμοια απόφαση πήρε αργότερα και ο Κωνσταντίνος Μαυροκορδάτος. Η βοήθεια αυτή, αν και κράτησε λίγα μόνο χρόνια, ήταν αρκετή για να αναλάβει κάπως η μονή και να επιδιορθώσει πολλές από τις οικοδομές της. Την εποχή αυτή ξεχώρισε μέσα από τους μοναχούς της μονής μια μεγάλη προσωπικότητα για την Εκκλησία και το Γένος, ο Κοσμάς ο Αιτωλός, γνωστός από τους αγώνες του κατά του κινδύνου του εξισλαμισμού της χώρας μας στα μαύρα εκείνα χρόνια της σκλαβιάς. Το 1871 το μοναστήρι, εκτός από το καθολικό, την τράπεζα και τη βιβλιοθήκη του, κάηκε σχεδόν ολόκληρο. Δεν έλειψε όμως και τη φορά αυτή η ευλάβεια των μοναχών , που το κράτησε πάντοτε ζωντανό και χάρη στην οποία, μαζί και με τις διάφορες δωρεές, ανακαινίστηκε σιγά σιγά και πήρε τη σημερινή του μορφή. Στα χρόνια αυτά βρήκαν την ευκαιρία να έρθουν σ' αυτό πολλοί Ρώσοι μοναχοί με τελικό σκοπό να το καταλάβουν , αλλά δεν πραγματοποιήθηκαν και αυτή τη φορά τα σχέδιά τους χάρη στη σθεναρή στάση των Ελλήνων μοναχών . Τα κτίρια της μονής είναι τοποθετημένα σ' ένα τετράπλευρο περίβολο και, όπως και στις άλλες μονές του 'Ορους, προέρχονται κυρίως από τρεις περιόδους, δηλαδή αρχές 160υ μέσα 180υ και τέλος 190υ αιώνα. αλλά ειδικά στη μονή Φιλοθέου και τη στιγμή αυτή γίνονται αδιάκοπα διάφορες εργασίες και μάλιστα ανοικοδομείται η βορεινή πλευρά της. Το καθολικό της μονής, σύμφωνα με μια επιγραφή στον τοίχο του παραθύρου του δεξιού χορού, κτίστηκε το 1746 πάνω στα θεμέλια του παλαιού, το οποίο στο μεταξύ είχε πέσει Η τοιχογράφησή του γινόταν συνέχεια επί πολλά χρόνια και τελείωσε του κυρίως ναού το 1752, ενώ της λιτής και του εξωνάρθηκα το 1765. Επίσης η μαρμαρόστρωσή του συμπληρώθηκε το 1848 και το χρωμάτισμα και γυάλισμα του τέμπλου το 1853. Ο πύργος, τέλος, του κωδωνοστασίου είναι κτίσμα της ίδιας εποχής (1764). Η ενσωματωμένη στη δυτική πτέρυγα της μονής, απέναντι ακριβώς από την κύρια είσοδο του καθολικού, τράπεζα διευρύνθηκε τον 160 αιώνα. Σ' αυτή σώζονται, αν και όχι σε καλή κατάσταση, αξιόλογες τοιχογραφίες του 160υ αιώνα, ίσως Κρητικής σχολής. Μεταξύ του καθολικού και της τράπεζας υπάρχει η φιάλη του αγιασμού, κατασκευασμένη ολόκληρη από ωραίο άσπρο μάρμαρο. Εκτός από τον κεντρικό της ναό η μονή Φιλοθέου διαθέτει 6 ακόμη παρεκκλήσια μέσα στον περίβολό της. Αυτά είναι: τα δύο τοιχογραφημένα δεξιά και αριστερά της λιτής, δηλαδή των Αρχαγγέλων (1752) και του Τιμίου Προδρόμου (1776), όπου υπάρχει ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο (1786), της Αγίας Μαρίνας στον πύργο του κωδωνοστασίου, των Αγίων 5 Μαρτύρων στην ανατολική πλευρά και του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και Αγίου Νικολάου στη δυτική. 'Εξω από τη μονή είναι άλλα τρία, των Αγίων Πάντων στο κοιμητήρι, των Τριών Ιεραρχών ή Αγίου Τρύφωνος στον κήπο και της Παναγούδας ή Γενεσίου της Θεοτόκου. Επίσης 12 κελλιά που βρίσκονται γύρω της, από τα οποία τα μισά δεν κατοικούνται, και ένα στις Καρυές, του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, που χρησιμεύει και για αντιπροσωπείο της. Στο σκευοφυλάκιο της μονής φυλάσσονται: ένα τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, δώρο του αυτοκράτορα Νικηφόρου Γ ' Βοτανειάτη, το δεξί χέρι του Χρυσοστόμου, δώρο του Ανδρονίκου Β ., λείψανα άλλων αγίων, σταυροί, πολλά άμφια και εκκλησιαστικά σκεύη. Οπωσδήποτε όμως το καλύτερο κειμήλιο για τη μονή Φιλοθέου, για το οποίο αυτή ιδιαίτερα σεμνύνεται, είναι η αξιόλογη καί θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Γλυκοφιλούσας, που βρίσκεται στο αριστερό προσκυνητάρι του καθολικού. Η παράδοση τη θέλει πολύ παλαιά και μάλιστα ότι ήρθε στο 'Ορος πάνω στα κύματα, όπου την έρριξε στην Πόλη η Βικτωρία, σύζυγος του πατρικίου Συμεών , για να την περισώσει από τη μανία των εικονομάχων. Θεωρείται από τις πιο σεβαστές εικόνες στο Αγιον 'Ορος και είναι ντυμένη με μια νεότερη αλλά πολύ βαριά επένδυση. Εκτός από τη Γλυκοφιλούσα υπάρχει και μια άλλη αξιόλογη εικόνα της Παναγίας της Γερόντισσας, που και γι' αυτή λένε ότι ήρθε εδώ κατά θαυμαστό τρόπο από τη Νιγρίτα. Η βιβλιοθήκη της μονής περιέχει μαζί με τα πολλά έντυπά της και 250 χειρόγραφα, από τα οποία τα 54 είναι περγαμηνά. επίσης 2 λειτουργικά, πάλι περγαμηνά, ειλητάρια. Από τα εικονογραφημένα χειρόγραφα ξεχωρίζουμε εδώ το Τετραευάγγελο (αριθμ. 33), από τα αρχαιότερα του 'Ορους, με την παράσταση του Ευαγγελιστού Μάρκου. Η μονή Φιλοθέου ύστερα από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ιδιόρρυθμης ζωής, έγινε κοινόβια την 1η Οκτωβρίου 1973 με απόφαση της Ιεράς Κοινότητος του τότε πατριάρχη Δημητρίου. Από το έτος 1574 κατέχει τη δωδέκατη θέση στη σειρά των 20 μοναστηριών στον Αθω και αριθμεί πάνω από 90 συνολικά μοναχούς.- τηλ. 23770-23256 , The monastery is twelfth in hierarchy and dedicated to the Annunciation. According to tradition it was founded on the site of an ancient Asklepieion, and is mentioned for the first time in a document of A.D. 1015. However, it seems to have been built (end of the l0th century) by hosios Philotheos, a contemporary of saint Athanasios. The monastery received benefactions from the Emperor Nikephoros Botaneiates (A.D. 1078 - 1081), the two Andronikoi Palaiologoi and the Serbian kral Stephen Dusan. During the period of the Ottoman occupation it was aided by the tzar of Russia Michael (A.D. 1641) and the princes of Wallachia (Gregore Gikas A.D. 1734, etc.). The great fire of A.D. 1871 is one of the natural disasters that have befallen the monastery, while the sojourn there of Kosmas Aitolos is regarded as a high-point in the history of monasticism.- Η επίσκεψη μου τον Αύγουστο του 2010 .- Stamos Arfara .-

8. ** IΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΑΡΑΚΑΛΟΥ :
Αφιερωμένη στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, η μονή είναι κτισμένη στην ανατολική πλευρά του Αγίου Όρους. Η μονή αναφέρεται για πρώτη φορά σε έγγραφο του 1018. Κατέχει την ενδέκατη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Όρους, και σε αυτήν διαμένουν 19 μοναχοί (1990). Στη δικαιοδοσία της μονής ανήκουν επίσης 18 κελιά. Το καθολικό της μονής κτίσθηκε στο διάστημα 1548-1563, είναι Αγιορείτικου τύπου. Εκτός από το καθολικό η μονή διαθέτει 7 παρεκκλήσια και ένα μεγάλο πύργο. Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει 279 χειρόγραφους κώδικες, χρυσόβουλα, άλλα επίσημα έγγραφα και 2.500 έντυπα βιβλία. Επίσης στη μονή φυλάσσεται τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, και λείψανα αγίων.- τηλ. 23770-23225 .-Επίσκεψη μου τον Αύγουστο του 2010 και με πεζοπορία τριών τετάρτων της ώρας στην Ιερά Μονή Φιλοθέου , τον Αύγουστο του 2010 .-Stamos Arfara .-(3η Διανυκτέρευση).-

9. **ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ :
Βρίσκεται στη νοτιοδυτική ακτή της χερσονήσου του Αθω. Χτίστηκε το 1010 από τον μοναχό Ξενοφώντα. Κατέχει τη δέκατη έκτη θέση στην ιεραρχία των μονών του Αγίου Όρους και κατοικείται από 57 μοναχούς. Η μονή Ξενοφώντος διαθέτει δύο καθολικά. Το παλαιό, αφιερωμένο στη μνήμη του Αγίου Γεωργίου, κτίσμα του 16ου αι. με τοιχογραφίες της κρητικής σχολής και το νέο που ανοικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1817-1837 και είναι το μεγαλύτερο από τα καθολικά των μονών του Αγίου Όρους. η μονή διαθέτει οκτώ παρεκκλήσια και έξι εξωκκλήσια. Στη βιβλιοθήκη της μονής στεγάζονται 300 χειρόγραφα και 4.000 έντυπα βιβλία. - (5η Διανυκέρευση).- Βρέθηκα τον δεκαπεντεύγουστο για το Άγιο όρος 28 Αυγούστου το 2010 .- τηλ. 23770-23249, 23770-23633.- Stamos Arfara .-

10. ** ΣΚΗΤΗ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΗΣ ... ΚΑΡΤΩΝΑΙΙΚΟ :
Σκήτη Αγίας Άννας
Η σκήτη της Αγίας Άννας αποτελεί εξάρτημα της Μονής Μεγίστης Λαύρας. Είναι η παλαιότερη και μεγαλύτερη σκήτη του Αγίου Όρους. Ιδρύθηκε στα τέλη του 17ου αι. από μοναχούς που έφθασαν στην περιοχή το 1686 με σκοπό να προστατεύσουν το αριστερό πόδι της Αγίας Άννας, μητέρας της Παναγίας, που μετέφεραν μαζί τους. Η περιοχή είναι ορεινή αλλά εύφορη στους πρόποδες του Άθω.
Οι περισσότερες καλύβες της σκήτης είναι χτισμένες σε υψόμετρο 300 μ.
Πρόκειται για σκήτη που ακολουθεί τον ιδιόρρυθμο μοναστικό βίο. Αποτελείται από 51 καλύβες που, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, κατοικούνταν από 85 μοναχούς, άλλοι από τους οποίους ασχολούνται με το ψάρεμα και τη γεωργία, άλλοι με την αγιογραφία και την ξυλογλυπτική και άλλοι με την παραγωγή θυμιάματος και μικροτεχνίας.
Το κυριακό της σκήτης είναι αφιερωμένο στην Αγία Άννα. Χτίστηκε και αγιογραφήθηκε το 1754. Στο ναό φιλοξενούνται τα λείψανα πολλών μαρτύρων της Εκκλησίας. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και ο τάφος του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης, Ιωακείμ Γ'.
Η μικρή σκήτη της Αγίας Άννας είναι χτισμένη σε μια βραχώδη και άνυδρη περιοχή μεταξύ της σκήτης της Αγίας Άννας και των Καρουλιών. Ιδρύθηκε τον 17ο αι., από μοναχούς που εγκαταβίωναν προηγουμένως στη σκήτη της Αγίας Άννας. Οι μοναχοί ασχολούνται με την αγιογραφία, τη μικροτεχνία και την ξυλογλυπτική. Οι σημαντικότεροι αγιογραφικοί οίκοι είναι του Κάρτσωνα και του Ανανία. Πολύ κοντά στη σκήτη βρίσκεται το σπήλαιο, όπου μόνασαν οι όσιοι Διονύσιος orator και Μητροφάνης, οι πρώτοι ερημίτες στην περιοχή.-
(1η Διανυκτέρευση )

** Νέα Σκήτη
Η Νέα Σκήτη αποτελεί εξάρτημα της Μονής Αγίου Παύλου. Βρίσκεται κοντά στη θάλασσα, μεταξύ της μονής Αγίου Παύλου και της σκήτης της Αγίας Άννας. Ιδρύθηκε το 18ο αι. αλλά η περιοχή κατοικούνταν από την αρχαιότητα, όπως δείχνουν οι τάφοι, τα νομίσματα και άλλα αντικείμενα που βρίσκονται κατά καιρούς.
Σήμερα η Νέα Σκήτη ακολουθεί τον ιδιόρρυθμο κοινοβιακό βίο. Αποτελείται από 28 καλύβες που κατοικούνται από 40 μοναχούς, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με την αγιογραφία, την ξυλογλυπτική και τη γεωργία.
Το κυριακό χτίστηκε το 1760. Είναι αφιερωμένο στη Nativity της Παναγίας. Η βιβλιοθήκη της σκήτης φιλοξενεί 200 χειρόγραφα και 500 παλαιά έντυπα βιβλία.

** ΣΚΗΤΗ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ-
Σύντομον Ἱστορικόν τοῦ Ἁγίου τῆς Ἱερᾶς Σκήτεως Ἁποστόλου Ἁνδρέου Εἰς τὴν περίοπτον τοποθεσίαν, ὃπου σήμερον ἀνυμψώνονται τὰ ἐπιβλητικὰ κτίρια τῆς Ἱερᾶς Σκήτεως τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, εὑρίσκομεν ἤδη ἀπὸ τὸν δέκατον μ.Χ. αἰῶνα νὰ μνημονεύεται (εἰς τὸ πρῶτον Τυπικὸν τοῦ Ὄρους, τοῦ 971) μία Μονὴ «τοῦ Ξύστρη» ἢ «Ξὲστου». Ὑπογραφαὶ τῶν κατὰ καιροὺς Ἡγουμένων τῆς Μονῆς μαρτυροῦν τὴν συνεχῆ λειτουργίαν της, μέχρι τὸν δέκατον πέμπτον αἰῶνα, ὅταν κατεστράφη ἀπὸ πειρατάς. Τῷ 1614, ὅμως, ἤδη ὑπῆρχε εἰς τὴν θέσιν τοῦ παλαιοῦ Μονυδρίου Κελλίον πλέον τοῦ Ἁγίου Ἁντωνίου. Εἰς τοῦτο τὸ Κελλίον περὶ τὰ μέσα τοῦ δεκάτου ἐβδόμου αἰῶνος ὁ ἐκ Κρήτης παραιτηθεὶς Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ἀθανάσιος Πατελλάρος. Ἀνεκαίνισε τὸ Κελλίον καὶ τὸν ἐν αὐτῷ Ναόν. Ὕστερον μετέβη ὁ Ἀθανάσιος εἰς τὴν σημερινὴν ῾Ρουμανίαν καὶ ἐκεῖθεν εἰς τὴν ᾽Ρωσσίαν. Ἐκεῖ, εἰς τὸ Χάρκοβον τῆς σημερινῆς Οὐκρανίας ἐκοιμήθη, τῇ πέμπτῃ Ἀπριλίου τοῦ 1654, καὶ ἐκεῖ ἀκόμη φυλάσσεται, καθήμενον, τὸ ἄφθαρτον σκῆνός του. Τῷ 1768, ἕνας ἄλλος παραιτηθεὶς Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, ὁ Σεραφεὶμ, ὁ β.΄, κατεδάφισε τὸ Κελλίον καὶ ἔκτισε καινούριον, νῦν ἀφιερωμένον καὶ εἰς τὸν Μέγαν Ἀντώνιον καὶ εἰς τὸν Ἀπλόστολο Ἀνδρέαν. Ὁ Σεραφείμ, ὡς Πατριάρχης εἶχε καθιερώσει τὴν Μνήμην τοῦ Ἀγίου Ἀνδρέου ὡς θρονικὴν ἐορτὴν τοῦ Πατριαρχεὶου, καὶ ἐλθὼν εἰς τὸ Ὂρος, ἔκτισε Ναὸν πρὸς τιμὴν τοῦ Ἀποστόλου, κατὰ μίμησιν (ἐν σμικρῷ!) τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας. Ὁ ναὸς οὗτος καὶ τὰ ἐρείπια τοῦ Καλλίου παρατηροῦνται μέχρι σήμερον ἀπεναντίας τοῦ μεγάλου Καθολικοῦ. Εἰς τὸ Κελλὶον τοῦτο ἦλθεν τῷ 1777, ὁ πρῴην Κορίνθου Μακάριος Νοταρᾶς, καὶ ἐκάλεσεν ἐκ τῆς Μονῆς Διονυσίου τὸν νεόκουρον τότε Νάξιον Μοναχόν Νικόδημον. Εἶχαν γνωρισθῇ ἤδη εἰς τὴν νήσον Ὕδραν· νῦν δὲ παρέδωκε ὁ Ἅγιος Μακάριος εἰς τὸν Ὅσιον Νικόδημον πρὸς διόρθωσιν καὶ συμπλήρωσιν τὰ βιβλία, «Φιλοκαλίαν», «Εὐεργετινόν» καὶ «Περὶ Συνεχοῦς Μεταλήψεως». Ἔμειναν μαζὶ ἐδῶ περὶ τὰ δύο ἔτη γράφοντες καὶ ἐργαζόμενοι. Τῷ 1841 παρέλαβον τὸ Κελλίον οἱ ῥῶσοι Μοναχοὶ Βησσαρίων καὶ Βαρσανούφιος, καὶ τῷ 1842 προστέθη εἰς τὴν συνοδείαν ὁ Ἱερομόναχος Θεοδώρητος. Τῷ δὲ 1849, μὲσιγίλλιον τοῦ τότε Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ἀνθίμου Ϛ.΄, μετετράπη τὸ Κελλίον εἰς «Κοινοβιακὴν Σκήτην», μὲ πρῶτον Δικαῖον τὸν Ἱερομόναχον πλέον Βησσαρίωνα. Τῷ 1856 ἠνώθη ἡ Σκήτη με τὸ γειτονικὸν Κελλίον τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, καὶ τῷ 1867 ἐθεμελιώθη ἐπὶ τῆς θέσεως τοῦ Κελλίου τούτου νέος εἰς τιμὴν τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἔνθα ἐθησαυρίσθη τμῆμα τοῦ μετωπιαίου ᾽στοῦ τοῦ Ἁγίου. Τὸν μεγαλοπρεπέστατον τοῦτον ναὸν ἐνεκαινίασε τῷ 1900, ἐπὶ Δικαίου Ἰωσήφ, ἄλλος παραιτηθεὶς Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ὁ Ἰωακεὶμ Γ.΄.Παρ᾽ὄλην τὴν ἐπιβλητικὴν, ὅμως, ἐξωτερικὴν λαμπρότητα τῆς νεοκτίστου Σκήτεως, ἡ ἔναρξις τοῦ πρώτου παγκοσμίου πολέμου καὶ ἠ ῾Ρωσσικὴ Ἐπανάστασις συντόμως ἔφεραν ὀλέθρια ἀποτελέσματα. Μὲ τὰς στρατολογίας, τὴν μὴ δυνατότητα προσελεύσεως νέων δοκίμων ἀπὸ τὴν Σοβιετικὴν πλέον Ἕνωσιν καὶ τοὺς ἀναποφεύκτους θανάτους τῶν γερόντων Μοναχῶν ἤρχισε ἡ ἀδελφότης νὰ σβήνῃ. Τῷ 1958 μία μεγάλη πυρκαϊὰ ἀπετέφρωσε τὴν δυτικὴν πτέρυγα τῆς Σκήτεως, καὶ τῷ 1971 ἐκοιμήθη ὁ τελευταῖος ἀδελφὸς τῆς παλαιᾶς συνοδείας, Μοναχὸς Σαμψών. Τῷ 1992, μετὰ εἴκοσι χρόνια ἐγκαταλείψεως καὶ βαθμιαίας ἐρημώσεως, ἐγκατεστάθη καινούρια, ἑλληνόφωνος συνοδεία, καὶ τῷ 2001 προσετέθησαν ἀρκετοὶ νέοι Μοναχοί, μὲ Δικαῖον τὸν Προηγούμενον Ἐφραίμ.


** ** ΤΟ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ :



**Σπήλαιο Αγίου Γεροντίου : ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ !!!



** ΣΚΑΛΕΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΟΥ ΠΡΟΣ ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ :



** Η ΘΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ :



ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ – ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ :



ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ – ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ :



**~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
11. **IΕΡΑ ΜΟΝΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ( ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟ) :
Το μοναστήρι αυτό βρίσκεται πάνω στο βουνό, αθέατο από την παραλία και χωμένο σε μια δασωμένη πλαγιά της νοτιοδυτικής πλευράς της χερσονήσου. Για να το επισκεφθεί κανείς πρέπει να βαδίσει μια ώρα περίπου από τον αρσανά του και πάνω από 3 ώρες από τις Καρυές. τιμάται στη μνήμη του αγί- ου Γεωργίου (23 Απριλίου). Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή Ζωγράφου ιδρύθηκε τον 100 αιώνα, στα χρόνια που αυτοκράτορας στο Βυζάντιο ήταν ο Λέων ΣΤ ' ο σοφός, από 3 μοναχούς, τον Μωυσή, τον Ααρών και τον Ιωάννη, που ήταν αδέρφια και κα- τάγονταν από την Αχρίδα. Η ίδια παράδοση, εξάλλου, μας πληροφορεί ότι οι 3 αυτοί ιδρυτές διαφωνούσαν ως προς την αφιέρωση του μοναστηριού, προ- τάσσοντας ο καθένας το πρόσωπο ή την εορτή που προτιμούσε. Συγκεκριμένα πρότειναν αντίστοιχα την Παναγία, τον άγιο Νικόλαο και τον άγιο Γεώργιο, αλλά επειδή ήταν αδύνατο να καταλήξουν μόνοι τους κάπου, αποφάσισαν να αφήσουν το όλο θέμα στη θεία θέληση. 'Ετσι έκλεισαν μέσα στο καθολικό μια ξύλινη πλάκα και άρχισαν να προσεύχονται να γίνει το θαύμα. Πράγματι όταν πήγαν για να δουν το αποτέλεσμα, βρήκαν ζωγραφισμένη πάνω στο ξύλο την εικόνα του αγίου Γεωργίου, στον οποίο και αφιέρωσαν τη μονή και από το γεγονός αυτό ακριβώς την ονόμασαν μονή του αγίου «Γεωργίου τού Ζωγράφου». Το ότι υπήρχε το μοναστήρι από τον 100 αιώνα φαίνεται καθαρά από το κείμενο του Α 'Τυπικού του Αγίου 'Ορους, όπου υπογράφει ως ηγούμενός του ο «Γεώργιος ό Ζωγράφου». Η ιστορία του όμως μας είναι άγνωστη στους αμέσως επόμενους αιώνες, ίσως γιατί κάηκαν πολλά αρχεία από την εποχή αυτή. 'Ετσι ερχόμαστε στον 130 αιώνα, όπου τοποθετείται κανονικά ανάμεσα στις άλλες αγιορειτικές μονές και μάλιστα με μοναχούς Βουλγάρους. Στο τέλος περίπου του αιώνα αυτού φρόντισε πολύ για τη μονή ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Mιχαήλ Η .Παλαιολόγος, ώστε απορεί κανείς πώς αυτός ο ίδιος με τη συνεργασία και του πατριάρχη Ιωάννη Βέκκου, ταγμένοι και οι δύο υπέρ της ενώσεως των δύο Εκκλησιών , βασάνισαν αγιορείτες ανθενωτικούς μοναχούς. Ειδικά στη μονή Ζωγράφου λένε ότι μαρτύρησαν, αφού ρίχτηκαν στη φωτιά από απεσταλμένους του αυτοκράτορα, 26 μοναχοί της και σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος κτίστηκε το 1873 και υπάρχει και μέχρι σήμερα ακόμη, ευλαβικά διατηρημένο, ένα κενοτάφιο μέσα στην αυλή. Οι αλύγιστοι εκείνοι ασκητές, πιστοί στην ορθόδοξη παράδοση και κηρυγμένοι με φανατισμό εναντίον της ενώσεως των εκκλησιών κάηκαν ζωντανοί μέσα στον πύργο της μονής στις 1 0 Οκτωβρίου 1276, όπως αναφέρει η επιγραφή του μνημείου. Το μοναστήρι λίγο αργότερα έζησε ξανά δύσκολες στιγμές και μάλιστα από τους Καταλανούς πειρατές, που το έκαψαν και το κατέστρεψαν στο μεγαλύτερο μέρος του. Ανοικοδομήθηκε όμως σύντομα χάρη στις χορηγίες των Παλαιολόγων αυτοκρατόρων και κυρίως του Α νδρόνικου Β .και του Ιωάννη Ε ., καθώς επίσης και πολλών ηγεμόνων των παραδουναβίων χωρών . 'Ετσι αρχίζει μια νέα καλή οπωσδήποτε περίοδος για το μοναστήρι, που όμως δεν συνεχίστηκε για πολύ καιρό. ?λλαξαν σιγά σιγά τα πράγματα προς το χειρότερο και έφτασε μέχρι την τέλεια σχεδόν ερήμωσή του. Τη φορά αυτή την ανακαίνισή του θα την αναλάβουν οι ηγεμόνες της Ουγγροβλαχίας, από τους οποίους ξεχωρίζει ο Στέφανος ΣΤ .ο καλός, που εργάστηκε πολύ για το μοναστήρι (1502). Στη συνέχεια έγιναν και άλλες εργασίες στη μονή. Συγκεκριμένα το 1716 ανακαινίστηκε η νοτιοανατολική πτέρυγα και στα χρόνια 1862-1896 επισκευάστηκαν η βορεινή με το μεγάλο πρόπυλο της μονής και η δυτική, που είναι και η ψηλότερη με τους εξαιρετικά χονδρούς τοίχους της, την κοινή τράπεζα και το αρχονταρίκι της. Γενικά ακολούθησε μια ανοδική πορεία σε όλη αυτή την περίοδο και η μονή Ζωγράφου έφτασε στο σημείο να ξεπερνά σε πλούτο πολλές από τις άλλες μονές του 'Ορους. Ως προς την εθνικότητα των πατέρων της μονής, στις αρχές του 180υ αιώνα και για πολύ καιρό, εκτός από τους Βουλγάρους κατοικούσαν σ' αυτή και Σέρβοι, καθώς και πολλοί 'Ελληνες μοναχοί. Αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε από το ότι οι Ακολουθίες στη μονή αυτή ψάλλονταν και στις δύο γλώσσες, στην ελληνική και βουλγαρική. Αλλά από το 1845 και μέχρι σήμερα επικράτησε το βουλγαρικό στοιχείο και έμειναν μόνο Βούλγαροι μοναχοί. Αυτοί, καθώς και άλλοι ομοεθνείς τους, που βρίσκονταν σε σκήτες και σε κελλιά του Αθω, δεν πήραν μέρος στο βουλγαρικό σχίσμα, στο τέλος του περασμένου αιώνα, γι' αυτό και ονομάστηκαν «Βουλγαρορθόδοξοι». Το καθολικό της μονής είναι νεότερο κτίσμα, που ανήκει στις αρχές του περασμένου αιώνα (1801) , όπως και η τοιχογράφησή του (1817) .σε μια πέτρα στη νοτιοδυτική γωνία υπάρχει η χρονολογία 1840, πράγμα που σημαίνει ότι η πλευρά αυτή και ο υαλόφρακτος εξωνάρθηκάς του είναι μεταγενέστερα. Ακολουθεί ωστόσο μορφολογικά τον αγιορειτικό τρίκογχο τύπο και είναι κτισμένο με ωραία ισόδομη τοιχοποιία από λαξευμένες ορθογώνιες πέτρες και πλίνθους. σε μερικά σημεία στις τέσσερις πλευρές του υπάρχουν εντοιχισμένα αξιόλογα ανάγλυφα κομμάτια με διάφορες παραστάσεις. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν, τέλος, το θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο και η Αγία Τράπεζα του καθολικού. Η τράπεζα, πολύ ευρύχωρη και χωρίς τοιχογραφίες, βρίσκεται απέναντι από την κεντρική είσοδο του καθολικού ενσωματωμένη στη δυτική πλευρά της μονής. Η φιάλη του αγιασμού υψώνεται κοντά στη βορειοδυτική εξωτερική γωνία του ναού και διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Κατασκευασμένη όλη από μάρμαρο στεγάζεται με θόλο, που στηρίζεται πάνω σε 8 πεσσοκολόνες, τα ενδιάμεσα των οποίων , εκτός από δύο, φράζονται με θωράκια. Η κρήνη στο κέντρο με λεοντοκεφαλές υποβαστάζεται από μια μαρμάρινη μορφή καλογήρου, ενώ οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό της θόλου σώζονται πολύ ξεθωριασμένες. Εκτός από τον κεντρικό ναό η μονή διαθέτει και άλλα 8 παρεκκλήσια μέσα και 8 έξω από αυτή. Από αυτά τα σπουδαιότερα είναι δύο, της Παναγίας (Ακαθίστου), που βρίσκεται ανεξάρτητο μέσα στην αυλή και πλάι στο καθολικό με τοιχογραφίες του έτους 1780, και των Θεσσαλονικέων Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, στη δυτική πλευρά της μονής πάνω από την τράπεζα. Τα υπόλοιπα είναι: τρία με νεότερες τοιχογραφίες, της Μεταμορφώσεως (1869), του Προδρόμου (1768) και. του Αγίου Δημητρίου, και άλλα τρία χωρίς τοιχογραφίες, των Αγίων Αναργύρων, των Αρχαγγέλων και των 26 Μαρτύρων. Τα παρεκκλήσια έξω από τη μονή βρίσκονται σε διάφορα εξαρτήματά της, καθίσματα και κελλιά. Τέλος σ' αυτήν ανήκουν δύο εργαστήρια στις Καρυές και ένα κελλί, της Μεταμορφώσεως, που χρησιμεύει για αντιπροσωπείο της. Από άποψη κειμηλίων η μονή Ζωγράφου σεμνύνεται κυρίως για τις δύο μεγάλες φορητές εικόνες του αγίου Γεωργίου, που φυλάσσονται στο καθολικό της, δεξιά και αριστερά στα δύο προσκυνητάρια του κυρίως ναού. Από αυτές η μία, στο δεξί προσκυνητάρι, θεωρείται αχειροποίητη προερχόμενη από την εποχή των πρώτων κτιτόρων της μονής, ενώ σχετική παράδοση αναφέρει ότι ένας ολιγόπιστος επίσκοπος, για να διαπιστώσει την αχειροποίητη πράγματι κατασκευή της, ακούμπησε πάνω σ' αυτή το δάκτυλό του, που αποκόπηκε αμέσως και φαίνεται ακόμη σήμερα κολλημένο πάνω στην εικόνα. Η δεύτερη εικόνα, αριστερά, εξίσου αξιόλογη με την προηγούμενη, διατηρεί μια μεταλλική επένδυση του 1822. Στη μονή σώζονται επίσης δύο ακόμη αξιόλογες εικόνες της Θεοτόκου, του Ακαθίστου και της Επακούουσας, για τις οποίες υπάρχουν αντίστοιχα δύο παραδόσεις. Για την πρώτη ότι κάποτε ένας γέροντας μοναχός διάβαζε αδιάκοπα μπροστά της τον Ακάθιστο ύμνο, οπότε με αυτόν ειδοποίησε η Παναγία τους άλλους πατέρες ότι έρχονται εναντίον τους πειρατές και με αυτό τον τρόπο γλύτωσαν , αφού έλαβαν τα κατάλληλα μέτρα. Εκτός από τις θαυματουργές αυτές εικόνες της Θεοτόκου και του αγίου Γεωργίου, η μονή κατέχει πολλά τεμάχια από λείψανα αγίων, ιερά άμφια και εκκλησιαστικά σκεύη, άλλες φορητές εικόνες, μερικές πολύ ενδιαφέρουσες. Η βιβλιοθήκη της μονής περιέχει 162 ελληνικά και 388 σλαβικά χειρόγραφα, από τα οποία 26 είναι περγαμηνά και όλα τα άλλα χάρτινα νεότερα. Επίσης πάνω από 8.000 έντυπα βιβλία, τα περισσότερα σε βουλγαρική γλώσσα. Η μονή Ζωγράφου κατέχει τη στιγμή αυτή την ένατη θέση στη σειρά των 20 αθωνικών μοναστηριών και ακολουθεί το κοινοβιακό σύστημα ζωής και διοικήσεως από το 1845. Οι μοναχοί της μονής Ζωγράφου είναι μόνον Βούλγαροι και οι ακολουθίες τελούνται στα βουλγαρικά.Σήμερα κατοικείται από 15 μοναχούς.Η βιβλιοθήκη στεγάζεται στον πύργο της μονής. Διαθέτει σπάνια χειρόγραφα, ελληνικούς και βουλγαρικούς κώδικες και 10.000 έντυπα βιβλία στα ελληνικά και σε σλαβικές γλώσσες. Σημαντικότερο κειμήλιο της μονής είναι ο κώδικας 1, που περιέχει την πρώτη ιστορία της Βουλγαρίας γραμμένη από τον μοναχό Παΐσιο το 1745.-τηλ. 23770-23247 .-

12.** ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΣΤΑΜΟΝΙΤΟΥ (ΚΩΝΣΤΑΜΟΝΙΤΟΥ) :
μονή Κασταμονίτου βρίσκεται σε μια από τις πιο γραφικές τοποθεσίες του 'Ορους κατά το μέρος του Σιγγιτικού κόλπου, αθέατη, κτισμένη μέσα σε ένα καταπράσινο δάσος και σε απόσταση μισής ώρας περίπου από τη θάλασσα, όπου φαίνεται μόνο ο αρσανάς της. 'Εχει από τη μια μεριά τη μονή Ζωγράφου και από την άλλη του Δοχειαρίου και τιμάται στη μνήμη του πρωτομάρτυρα αγίου Στεφάνου (27 Δεκεμβρίου). Τόσο η ίδρυση όσο και η ονομασία της μονής χάνονται μέσα στις διάφορες παραδόσεις. Μία από αυτές τη θέλει ιδρυμένη στον 40 αιώνα από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο ή τον γιο του Κώνσταντα, από όπου δήθεν θα πρέπει να ονομάζεται Κωνσταμονίτου. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση η ίδρυση της μονής οφείλεται σε κάποιον ασκητή που καταγόταν από την Κασταμονή της Μ. Ασίας ή που ονομαζόταν Κασταμονίτης, όνομα που το συναντάμε συχνά στους Βυζαντινούς και μάλιστα στα χρόνια που συμπίπτουν με την ίδρυση της μονής. έτσι αυτή θα πρέπει να ονομάζεται Κασταμονίτου. Θεωρούμε όμως απίθανη την άποψη μερικών ερευνητών , οι οποίοι ετυμολογούν την ίδια αυτή λέξη από τις πολλές καστανιές που υπάρχουν κοντά στη μονή . Ιστορικά η μονή αναφέρεται σε διάφορα κείμενα ήδη από τον 11 ο αιώνα. Πιο καθαρά όμως μπορούμε να παρακολουθήσουμε την πορεία της μονής από τις αρχές του 140υ αιώνα, όταν καταστράφηκε από τους Καταλανούς πειρατές, όπως και τόσες άλλες μονές του Αγίου 'Ορους. Από τότε έχουμε πληροφορίες για ορισμένες προσπάθειες που έγιναν για την ανοικοδόμησή της και για την κατοχύρωση της ιδιοκτησίας της. Σχετικό με το δεύτερο θέμα είναι ένα χρυσόβουλλο του αυτοκράτορα Ιωάννη Ε .Παλαιολόγου (1351 ), όπου μάλιστα γράφεται με την ονομασία Κωνσταμονίτου. Με τη ίδια αυτή επωνυμία τη βρίσκουμε και στο Γ ' Τυπικό του Αγίου 'Ορους (1394), όπου έρχεται δέκατη έκτη στη σειρά των 25 τότε μοναστηριών , καθώς και σ' ένα χρυσόβουλλο του Μανουήλ Β .Παλαιολόγου, που, ανάμεσα σε άλλα, καθορίζει και τα σύνορα της μονής. Ως ευεργέτες και ανακαινιστές της μονής αξίζει επίσης να αναφερθούν ο ηγεμόνας Γεώργιος Βράγκοβιτς και η πριγκίπισσα της Σερβίας Αννα η Φιλανθρωπινή, ο αρχιστράτηγος της Σερβίας Ράδιτς, που παραιτήθηκε από το αξίωμά του και ήρθε και μόνασε εδώ με το όνομα Ρωμανός, και άλλοι, Παρ' όλα όμως αυτά, τα κατοπινά χρόνια δεν ήταν και τόσο ευνοϊκά για τη μονή Κασταμονίτου. Με την επικράτηση των Τούρκων σ' ολόκληρο τον ελληνικό χώρο φαίνεται ότι είχε και αυτή την ίδια τύχη με τις άλλες μονές. Αρχισαν οι μεγάλοι φόροι, που σε συνδυασμό και με άλλες κακοτυχίες της μονής την έρριξαν σε μια βαριά και διαρκή οικονομική κρίση. Μια καλή εικόνα της μονής στα χρόνια αυτά μας δίνουν ο μητροπολίτης Σάμου Ιωσήφ, που το 1666 βρήκε σ' αυτή μόνο 6 μοναχούς, και το σιγίλλιο του πατριάρχη Νεόφυτου Ζ ., με το οποίο έγινε κοινόβια με ηγούμενό της τον ιερομόναχο Γ αβριήλ . η αλλαγή όμως αυτή λόγω της συνεχιζομένης φτώχειας και ακαταστασίας πραγματοποιήθηκε μόνο αργότερα, το 1818, όταν έγινε ηγούμενος ο Χρύσανθος, που εργάστηκε πολύ για την ανόρθωση της μονής. Στα ίδια αυτά χρόνια (1819-20) η Βασιλική, γυναίκα του Αλή πασά, έδωσε αρκετά χρήματα στον παραπάνω ηγούμενο, που βρισκόταν τότε στα Γιάννενα, με τα οποία αυτός ήρθε και ανοικοδόμησε ένα μέρος της μονής. Μερικές όμως οριακές διαφορές με τη γειτονική μονή Δοχειαρίου την ταλαιπώρησαν για μία ακόμη φορά. 'Ετσι χρειάστηκε να έρθει εδώ ο δραστήριος μοναχός Συμεών , που έγινε και ηγούμενός της, και ο οποίος, στο δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα, συγκέντρωσε πολλές δωρεές, κυρίως από τη Ρωσία, και φρόντισε πραγματικά για τη μονή, την οποία και ανακαίνισε σε πολλά σημεία της. Τότε κτίστηκε και η βορεινή πλευρά, ανοικοδομήθηκε το καθολικό και η μονή ξεχρεώθηκε από τα μεγάλα χρέη της, Το σημερινό καθολικό της μονής, αφιερωμένο στη μνήμη του αγίου Στεφάνου, είναι νεότερο, όπως είπαμε παραπάνω, κτισμένο στα χρόνια 1860-71 στα ερείπια του παλαιότερου ναού. Ακολουθεί τον αγιορειτικό τύπο, χωρίς τοιχογραφίες, με μαρμαρόστρωτο το δάπεδό του και μαρμάρινο επίσης το τέμπλο του (1867). Εκτός όμως από τον κεντρικό αυτό ναό διαθέτει 4 ακόμη παρεκκλήσια μέσα στον περίβολό της και άλλα 5 έξω από αυτόν. Τα πρώτα είναι τα εξής: α) της Θεοτόκου (1871) με πολύ κομψό και ιδιότυπο ξυλόγλυπτο τέμπλο, πάνω στο οποίο φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Πορταίτισσας, που έκαμε αρκετά θαύματα στη Ρωσία κατά την εκεί «ζητεία» του ηγουμένου και νέου κτίτορα της μονής Συμεών στα χρόνια 1872-76' β) του Αγίου Κωνσταντίνου, που χρησιμοποιήθηκε ως καθολικό, όταν κατεδαφίστηκε το παλαιό και μέχρι να ανοικοδομηθεί το νέο με λίγες νεότερες, περισσότερο λαϊκής τέχνης, τοιχογραφίες' γ) των Αγίων Πάντων, μικρό και κατανυκτικό παρεκκλήσι και δ) του Αγίου Νικολάου, μεγαλύτερο, στο νοσοκομείο -γηροκομείο της μονής. Τα ευρισκόμενα έξω από τη μονή παρεκκλήσια είναι: α) των Αρχαγγέλων στο κοιμητήρι, με παλαιότερα βημόθυρα, β) της Αγίας Τριάδος σε μία περίοπτη θέση, γ) της Παναγούδας, μέσα στη ρεματιά, με αξιόλογες μεταβυζαντινές τοιχογραφίες, δ) του Αγίου Αντωνίου στη θέση της παλαιάς μονής του Νεακίτου με ωραίο τέμπλο του 1670 και ε) του Αγίου Νικολάου στον αρσανά, που όμως δεν λειτουργείται γιατί βρίσκεται σε διαφιλονεικούμενη από τις μονές Κασταμονίτου και Δοχειαρίου περιοχή και γιατί, κατά την παράδοση, εκεί γεννήθηκε παιδί στα χρόνια της επανάστασης, όταν είχε βρει καταφύγιο στο 'Ορος ο άμαχος πληθυσμός της Χαλκιδικής. Από τα κειμήλια της μονής αξίζει να αναφέρουμε εδώ τις τρεις παλαιές και θαυματουργές εικόνες, μέσα στο καθολικό. Η μία είναι του πρωτομάρτυρα Στεφάνου, που χρονολογείται πιθανόν στον 8ο αιώνα και σύμφωνα με την παράδοση ήρθε στο 'Ορος από τα Ιεροσόλυμα στην περίοδο της εικονομαχίας μόνη της κατά θαυμαστό τρόπο. παρουσιάζει ίχνη από πυρκαγιά στο κάτω μέρος της και μια σχισμή στο αριστερό μάτι. Οι άλλες είναι της Θεοτόκου Οδηγητρίας (12ος αι.), την οποία δώρισε στη μονή, καθώς λένε, η Αννα Φιλανθρωπινή, και της Θεοτόκου Αντιφωνήτριας, για την οποία υπάρχει ο θρύλος ότι γέμισε ένα πιθάρι που βρισκόταν κάτω από την εικόνα της με λάδι την παραμονή του αγίου Στεφάνου και το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα στη μονή. σχετικά λένε ότι «αντιφώνησε», δηλαδή διαβεβαίωσε για το θαύμα αυτό τον υπεύθυνο μοναχό, τον δοχειάρη, που στεναχωριόταν για την έλλειψη του λαδιού και μάλιστα στην πιο επίσημη ημέρα της μονής, Επίσης υπάρχει ακόμη και μια μικρή εικόνα πάλι του αγίου Στεφάνου, που ανήκει στον 16ο αιώνα, τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου, κομμάτια από λείψανα πολλών αγίων μέσα σε θαυμάσιες και κομψές λειψανοθήκες, σταυροί, ιερά άμφια και εκκλησιαστικά σκεύη, ένας πολύ αξιόλογος βυζαντινός επιτάφιος, πολύτιμο Ευαγγέλιο με αργυρόχρυση επένδυση, δώρο της Βασιλικής, καθώς και πολλά χρήσιμα έγγραφα, χρυσόβουλλα, μολυβδόβουλλα κτλ. Η βιβλιοθήκη της μονής στεγάζεται πάνω στο νάρθηκα του καθολικού και περιέχει 110 χειρόγραφα, από τα οποία τα 14 είναι σε περγαμηνή, καθώς και ένα μεγάλο αριθμό από έντυπα βιβλία. Η μονή Κασταμονίτου κατέχει την εικοστή θέση ανάμεσα στα αθωνικά μοναστήρια και ακολουθεί το κοινοβιακό σύστημα ζωής και διοίκησης' αριθμεί συνολικά 35 περίπου μοναχούς. Tradition has it that the monastery was a foundation of the 4th century A.D., and indeed one by Constantine the Great - whence its name. Another version records as its founder a monk from Kastamoni in Asia Minor. The first mention of the monastery, however, occurs in an 11th century A.D. document. Amongst its benefactors and donors may be counted the Serb prince Georgios Brancowicz and Princess Anna Philanthropini. Aid was also provided in the form of considerable sums of money to help it in the troubles that came with subjection to the Turks by Vasiliki, wife of Ali Pasha of Ioannina.- τηλ. 23770-23228 .-

13.** ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΔΟΧΕΙΑΡΙΟΥ :
Βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Αθωνικής χερσονήσου. Ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1030-1032 από τον μοναχό Δανιήλ του Δοχειαρίου. Κατέχει τη δέκατη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Όρους, είναι κοινοβιακή και διαμένουν σε αυτήν 32 μοναχοί (1990). Το καθολικό της μονής χτίστηκε με δωρεά του Ιωάννη Λαπουσνεάνου το 1568. Είναι ο μεγαλύτερος ναός από τα καθολικά των μοναστηριών του Αγίου Όρους με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό την υπερύψωση της οικοδομής. Τοιχογραφήθηκε το 1568 από τον Κρητικό ζωγράφο Τζώτζη, αλλά επανατοιχογραφήθηκε το 1855. Η μονή διαθέτει 10 παρεκκλήσια, σε ένα από τα οποία φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας Γοργοεπηκόου. Επίσης σε άλλα τμήματα της μονής φυλάσσονται μέρη του Τιμίου Ξύλου και τεμάχια από λείψανα αγίων. Η μονή διαθέτει βιβλιοθήκη με 395 χειρόγραφα καταγραμμένα, ενώ υπάρχουν και 46 ακαταλογογράφητα και 1.500 έντυπα βιβλία. - τηλ. 23770-23245 .-

14. **ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΙΜΩΝΟΣ ΠΕΤΡΑΣ :
Η μονή βρίσκεται στη νοτιοδυτική ακτή της χερσονήσου του Αθω. Χτίστηκε από τον ερημίτη όσιο Σίμωνα σε απόκρημνο βράχο, σε ύψος 230 μ. από τη θάλασσα στις αρχές του 14ου αι. Κατέχει την δέκατη τρίτη θέση μεταξύ των είκοσι μονών του Αγίου Όρους, είναι κοινοβιακή και κατοικείται από 80 μοναχούς (1990). Η μεγαλοπρεπής οικοδομή της μονής είναι επταόροφη. Καταστράφηκε τρεις φορές από πυρκαϊά, τον 14ο αι., τον 17ο αι. και το 1891. Στην πρώτη πυρκαϊά κάηκαν τα περισσότερα έγγραφα, βιβλία χρυσόβουλα και τα ιερά σκεύη, ενώ στην τελευταία πυρκαϊά καταστράφηκαν ολοσχερώς το καθολικό και η βιβλιοθήκη της μονής. Η μονή άρχισε να ξανακτίζεται μετά το 1891 με δωρεές των τσάρων της Ρωσίας. Το καθολικό διατηρεί την Αθωνική αρχιτεκτονική των καθολικών του Αγίου Όρους και έχει ενσωματωμένα κάποια τμήματα του παλαιού κτίσματος. Η μονή διαθέτει 4 παρεκκλήσια εντός των τειχών και 8 παρεκκλήσια εκτός των τειχών. Το σκευοφυλάκιο και η βιβλιοθήκη δεν διαθέτουν αξιόλογα κειμήλια του παρελθόντος λόγω των αλλεπάλληλων καταστροφών, αλλά η σημερινή βιβλιοθήκη είναι πολύ καλά οργανωμένη και εμπλουτίζεται με όλα τα σύγχρονα βιβλία και περιοδικά για τις ανθρωπιστικές επιστήμες. - τηλ. 23770-23254 .-

15. ** ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΟΣΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ :
Είναι χτισμένη σε μια ωραία τοποθεσία στη νοτιοδυτική πλευρά του Αγίου Oρους και είναι αφιερωμένη στον Aγιο Νικόλαο. Η μονή ιδρύθηκε τον 14ο αι. Βρίσκεται στη δέκατη έβδομη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Oρους και θεωρείται από τις καλύτερα οργανωμένες και αυστηρές κοινοβιακές μονές. Κατοικείται από 70 μοναχούς (1990). Το καθολικό της μονής χτίστηκε το 1768 σύμφωνα με τον Αγιορείτικο ρυθμό. Ο ναός τοιχογραφήθηκε το 1779 από τους ιερομόναχους ζωγράφους Γαβριήλ και Γρηγόριο από την Καστοριά. Ο νάρθηκας του ναού προστέθηκε αργότερα. Εκτός από το καθολικό η μονή διαθέτει πολλά παρεκκλήσια. Η βιβλιοθήκη είναι σχετικά φτωχή διότι καταστράφηκε κατά την επανάσταση του 1821 από πυρκαϊά και από λεηλασίες. Σήμερα διαθέτει 297 χειρόγραφα και 4.500 έντυπα βιβλία. Η μονή διαθέτει επίσης τεμάχιο Τιμίου Ξύλου και λείψανα αγίων. - τηλ. 23770-23218 .-

16. ** ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ :
Αφιερωμένη στην Υπαπαντή του Χριστού, βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Αγίου Όρους. Η ύπαρξή της μαρτυρείται από έγγραφα για πρώτη φορά το 972. Η μονή κατέχει την δέκατη τέταρτη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Όρους, είναι κοινοβιακή και διαμένουν σε αυτήν 91 μοναχοί (1990). Το σημερινό καθολικό χτίστηκε μεταξύ των ετών 1839-1844. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ναού η μαρμάρινη δομή και η συμμετρία των παραθύρων. Εκτός του καθολικού η μονή διαθέτει 17 παρεκκλήσια και έναν μεγάλο πύργο κατασκευασμένο το 1522. Η βιβλιοθήκη της μονής περιλαμβάνει 495 χειρόγραφα και 12.500 έντυπα βιβλία. Τα σημαντικότερα κειμήλια της μονής είναι η φορητή εικόνα της Παναγίας της Μυροβλύτισσας, τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου, και μέρος των δώρων των μάγων προς τον Ιησού. Στη μονή Αγίου Παύλου ανήκει και η Νέα Σκήτη με εικοσιπέντε καλύβες και 40 μοναχούς. Στο κεντρικό κτίσμα της Νέας Σκήτης φυλάσσονται 200 χειρόγραφα. - τηλ. 23770-23250 .-

17. **Η Ιερά Μονή Εσφιγμένου
Η Ιερά Μονή Εσφιγμένου είναι μία από τις είκοσι κυρίαρχες Βασιλικές, Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Μονές του Αγίου Όρους με μεγάλη ιστορία από τους βυζαντινούς μέχρι τους νεωτέρους χρόνους, έχοντας μάλιστα αναδείξει και μεγάλους αγίους της Εκκλησίας μας και άλλες σημαντικές μορφές, ένα πραγματικό καύχημα της Αγιωνύμου Πολιτείας. Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες ήταν φημισμένη ως ένα από τα καλύτερα, αυστηρότερα και παραδοσιακότερα κοινόβια του Αγίου Όρους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μία κυρίαρχη Μονή του Αγίου Όρους, πέραν ενός τόπου ενασκήσεως μοναχών, έχει όλως ηυξημένα δικαιώματα και υποχρεώσεις, που της δόθηκαν ακριβώς για να προστατευθεί δια μέσου των αιώνων η αδιατάρακτη άσκηση των μοναχών σε αυτήν. Αποτελεί λοιπόν Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου που ασκεί δημόσια εξουσία και χαίρει πολλαπλών προνομίων και πλεονεκτημάτων που απορρέουν από το ειδικό καθεστώς του Αγίου Όρους, ενώ είναι επιφορτισμένο και με ανάλογες πνευματικές και διοικητικές ευθύνες. Σήμερα η Ιερά Μονή Εσφιγμένου, με τις πράξεις των κατεχόντων αυτήν, έχει εκπέσει σε πρωτοφανή στην ιστορία της δραματική κατάσταση, δηλαδή κατ' ουσίαν έχει πλέον περιέλθει εις τάξιν Κελλίου, καθώς δεν πραγματώνει ευθύνες και αρμοδιότητες κυριάρχου αγιορειτικής Μονής, ενώ το νομικό Πρόσωπο της Μονής δεν λειτουργεί, έχοντας περιέλθει εις ανυπόστατον. Αδελφότητα της Μονής πλέον δεν Υπάρχει. Το κτίριο της Μονής κατέχει παράνομα μία ομάδα προσώπων, τα οποία εξ ιδίας ευθύνης δεν αποτελούν αγιορείτας μοναχούς και τα οποία διαπράττουν σφετερισμό εξουσίας και εν τέλει πλήθος άλλων ποινικών αδικημάτων. Πώς συνέβη αυτό Θα εξηγήσουμε αμέσως παρακάτω. Θέλουμε μόνο να επισημάνουμε ότι η κατάσταση αυτή, εκτός από τη ζημία αυτής καθ' αυτήν της Μονής, αποτελεί και σοβαρότατη απειλή κατά του ιδίου του Αγίου Όρους.- τηλ. 23770-23229 .-

18.**Ιερά Μονή Χελανδαρίου (Χιλανδαρίου) :
Βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του Αθω. Το όνομά της προέρχεται μάλλον από τον ιδρυτή ενός μονυδρίου στο χώρο αυτό, τον Χελανδάρι η Χελανδάριο. Η μονή ιδρύθηκε από τον Σέρβο ηγεμόνα Στέφανο Νεμάνια και τον γιο του, Ράσκο στα τέλη του12ου αι. Θεωρείται ως το κύριο πνευματικό κέντρο των Σέρβων. Κατέχει την τέταρτη θέση στη σειρά των μονών του Αγίου Όρους, είναι ιδιόρρυθμη και κατοικείται από 46 μοναχούς (1990). Το καθολικό χτίστηκε το 1303, έχει τη μορφή τρίκογχου τύπου, με δυο νάρθηκες. Τοιχογραφήθηκε για πρώτη φορά το 1319-1320, ενώ κάποιοι τοίχοι επιζωγραφίσθησαν το 1803 από καλλιτέχνη με εξπρεσιονιστικές τάσεις. Εκτός από το καθολικό, στη μονή ανήκουν 13 παρεκκλήσια. Η βιβλιοθήκη είναι καλά οργανωμένη, περιλαμβάνει 181 ελληνικούς χειρόγραφους κώδικες, 809 σλαβικούς, 400 έγγραφα και 20.000 έντυπα βιβλία, από τα οποία τα 3.000 είναι γραμμένα στα ελληνικά. Η μονή διαθέτει παλαιό και νέο σκευοφυλάκιο. Στο παλαιό φυλάσσονται πολύτιμοι λίθοι του 11ου και 12ου αι. και στο νέο κεντητά άμφια, μέρος του ακάνθινου στεφάνου του Ιησού, λειψανοθήκες, λείψανα αγίων, κλπ.

19. **Ιερά Μονή Βατοπαιδίου (Βατοπαίδι) :
Βρίσκεται στα βορειοανατολικά της χερσονήσου του Αθω. Χτίστηκε το 972 και κτήτορές της ήταν οι μοναχοί Αθανάσιος, Αντώνιος και Νικόλαος, όλοι μαθητές του Αγίου Αθανασίου Αθωνίτη. Η ανέγερση των σημερινών κτισμάτων έγινε στα χρόνια του αυτοκράτορα Μανουήλ Α' Κομνηνού. Η μονή Βατοπεδίου κατέχει την δεύτερη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Όρους και κατοικείται σήμερα από 110 μοναχούς (2008). Εχει τη μορφή μικρής μεσαιωνικής πολιτείας καθώς διαθέτει πολλές πτέρυγες, πύργους, τρούλους κλπ. Το καθολικό, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, χτίστηκε στα τέλη του 10ου αι. σύμφωνα με την Αθωνική αρχιτεκτονική. Σώζονται μικρά δείγματα από ψηφιδωτή διακόσμηση του ναού. Τον 12 αι. έγινε τοιχογράφηση και το 1312 ανατοιχογραφήθηκε σε πολλά σημεία. Εκτός από το καθολικό η μονή διαθέτει 19 παρεκκλήσια εντός και εκτός των τειχών. Το σκευοφυλάκιο της μονής είναι πλουσιότατο: φυλάσσονται ένα τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, η Ζώνη της Παναγίας, μέρος του καλάμου, στο οποίο είχε στερεωθεί ο σπόγγος με το ξύδι κ.α. Η βιβλιοθήκη διαθέτει ανεκτίμητους θησαυρούς. Μεταξύ άλλων 1700 χειρόγραφα και περισσότερα από 10.000 έντυπα βιβλία. Με αφορμή την επικαιρότητα και τον θόρυβο γύρω απο την Ι.Μ.Βατοπαιδίου, έχει ξεκινήσει σελίδα ενημέρωσης απο φίλους της Ι.Μ. κάντε κλικ εδώ .- τηλ. 23770-41488 .-

20. **ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΤΟΚΤΑΤΟΡΟΣ :
Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της χερσονήσου του Aθω, είναι αφιερωμένη στη μεταμόρφωση του Σωτήρος και ιδρύθηκε από τον μεγάλο στρατοπεδάρχη Αλέξιο και τον μεγάλο πριμικήριο Ιωάννη. Η λειτουργία της άρχισε πιθανότατα το 1363. Κατέχει την έβδομη θέση μεταξύ των μονών του Αγίου Όρους, είναι κοινοβιακή και στεγάζει 66 μοναχούς (1990). Στη μονή του Παντοκράτορος ανήκει και η κοινοβιακή σκήτη του Προφήτη Ηλία. Το καθολικό της μονής είναι μικρό, λόγω έλλειψης χώρου. Είναι τρίκογχος ναός με τρούλο με την ιδιορρυθμία, ότι είναι ασυνήθιστα μεγάλο το διάστημα μεταξύ του βήματος και των χορών. Ο ναός διαθέτει τοιχογραφίες από καλλιτέχνες της μακεδονικής σχολής και κάποια σημεία του επιζωγραφίσθηκαν το 1854. Εκτός από το καθολικό η μονή διαθέτει άλλα οκτώ παρεκκλήσια. Η βιβλιοθήκη της μονής περιλαμβάνει 350 χειρόγραφους κώδικες, 2 ειλητάρια και 3.500 έντυπα βιβλία. Τα τελευταία χρόνια υπεξαιρέθηκαν μερικοί κώδικες από τη βιβλιοθήκη. Από τα κειμήλια της μονής το σημαντικότερο είναι ένα μέρος του Τιμίου Ξύλου. - τηλ. 23770-23253, 23770-23880 .-

**Iερά Μονή Παντοκράτορος
Η μονή Παντοκράτορος είναι κτισμένη στο μέσο περίπου της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους επάνω σε βραχώδη τοποθεσία δίπλα στη θάλασσα. Είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Κυρίου. Ιδρύθηκε από τον Αλέξιο Στρατοπεδάρχη και τον Ιωάννη Πριμικάριο στα μέσα του 14ου αι. Μετά την κατάκτηση του Αγίου Όρους από τους Οθωμανούς η μονή έπεσε σε παρακμή, αλλά κατόρθωσε να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες με την βοήθεια των ελληνικής καταγωγής ηγεμόνων Παραδουναβίων περιοχών και των Φαναριωτών. Αν και καταστράφηκε δυο φορές από πυρκαγιά, το 1773 και το 1948, ωστόσο κατάφερε να επιβιώσει, να αυξήσει τα καθιδρύματα που βρίσκονται υπό την κατοχή της και στις μέρες μας να γνωρίσει μια νέα περίοδο ακμής.
Το καθολικό της μονής είναι μικρό λόγω της έλλειψης χώρου. Έχει την ιδιαιτερότητα, οι χώροι του να βρίσκονται στο μέσο της κάτοψης του Καθολικού και μάλιστα σε σχετική απόσταση από το Ιερό Βήμα. Σε παρεκκλήσι στο εσωτερικό του καθολικού φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Γερόντισσας. Το καθολικό είναι τοιχογραφημένο από τεχνίτες της Μακεδονικής σχολής. Κάποια τμήματα των τοιχογραφιών έχουν ανακαινιστεί το 1854. Εντός της μονής υπάρχουν 8 παρεκκλήσια.
Λόγω της έλλειψης χώρου η μονή δεν διαθέτει φιάλη για τον αγιασμό των υδάτων. Η τράπεζα βρίσκεται στον πρώτο όροφο της δυτικής πτέρυγας απέναντι από το Καθολικό. Τοιχογραφήθηκε το 1749 από ζωγράφους από τα Γιάννενα, ενώ τμήμα της ιστορήθηκε πρόσφατα από μοναχούς της μονής.
Στη βιβλιοθήκη φυλάσσονται 350 κώδικες, δυο λειτουργικά ειλητάρια και 3500 έντυπα βιβλία. Πρόσφατα μερικοί κώδικες εκλάπησαν από τη βιβλιοθήκη. Επίσης στο σκευοφυλάκιο φυλάσσονται πολλά ιερά κειμήλια και ένα σημαντικό τεμάχιο Τίμιου Ξύλου.
Καταλαμβάνει την έβδομη θέση στην ιεραρχία των αγιορείτικων μονών και κατοικείται από 26 μοναχούς (2001). Η μονή διαθέτει πολλά εξαρτήματα, με πιο σημαντικό τη σκήτη του Προφήτη Ηλία. Επίσης τα κελιά του Ραβδούχου και της Κοίμησης της Παρθένου ή του Άξιον Εστί, από την ομώνυμη θαυματουργή εικόνα.-