Ημερήσια εκδρομή -διαδρομή στα Καλάβρυτα 19-04-2015 :
*** Η Κλειτορία (σπάνια αναφέρεται και ως Κάτω Κλειτορία), πιο γνωστή και ακόμα σε χρήση σήμερα με το όνομα Μαζέικα[1][2], είναι κωμόπολη της Αχαΐας στην περιοχή των Καλαβρύτων. Βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Αχαΐας στη μέση του κάμπου της Κατσάνας ή Μαζέικου (σήμερα Αροάνιου) και περιβάλλεται από τον Χελμό. Απέχει 25 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα, 98 χιλιόμετρα από την Πάτρα, 200 χιλιόμετρα από την Αθήνα, και 60 χιλιόμετρα από την Τρίπολη. Το σημερινό της όνομα προέρχεται από τον αρχαίο Κλείτωρ. Η Κλειτορία είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε μικρό ύψωμα στο σημείο που ο ποταμός Κλείτορας χύνεται στον Αροάνιο[3].
~ Πριν την επανάσταση του 1821 στην περιοχή είχαν τους κήπους και τα χωράφια τους οι κάτοικοι του κοντινού χωριού Μάζι, κάποιοι είχαν και καλύβες, γι’ αυτό και ονόμαζαν την περιοχή "Μαζαίικα Καλύβια"[3][4]. Μετά την επανάσταση οι κάτοικοι του Μάζι μετοίκησαν στα Καλύβια χτίζοντας την σημερινή κωμόπολη με το όνομα Μαζαίικα[4]. Πολύ γρήγορα από το 1830 έγινε σπουδαίο εμπορικό κέντρο της περιοχής και συγκοινωνιακός κόμβος[5]. Από τα Μαζέικα ήταν ο κλέφτης Κωνσταντίνος Πανόπουλος.
Κατά την Γερμανική κατοχή και στις 14 Δεκεμβρίου 1943 ο γερμανικός στρατός λεηλάτησε και έκαψε το μεγαλύτερο τμήμα της κωμόπολης στα πλαίσια της επιχείρησης "Καλάβρυτα"[6]. Πηγή : Βικιπαίδεια .-
~ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ - ΚΑΣΤΡΙΑ ΑΧΑΪΑΣ - ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ : https://youtu.be/WqKmfxGhK1k ,
~ «Το σπήλαιο των Λιμνών», όπως λέγεται πλέον, εντυπωσιάζει ακόμη και με το όνομά του τον αναγνώστη.
~ Για τον θεατή η εντύπωση είναι ισχυρότερη και αξέχαστη. Λίμνες στο εσωτερικό ενός σπηλαίου δεν είναι κάτι συνηθισμένο, ούτε παγκόσμια ούτε για τον Ελλαδικό χώρο, όπου αποτελεί μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο.
Διαβάστε περισσότερα για το Σπήλαιο στο www.kastriacave.gr .-
~* Τα σπήλαια είναι ένας χώρος μαγικός, μυστηριώδης και όχι μόνο για τα παιδιά ή τους ποιητές. «Στη σπηλιά μέσα ώ, τα μυστήρια θεία» γράφει ο Παλαμάς.
- Το σπήλαιο των Λιμνών δεν είναι μόνο ένα εξαίσιο φυσικό, αλλά και ένα αξιόλογο πολιτισμικό μνημείο, που οφείλουμε να γνωρίσουμε από όλες τις πλευρές. Και αφού το γνωρίσουμε εμείς, πρέπει να μάθουμε και τα παιδιά μας να ακούνε τα μυστικά της Γης. Έτσι μόνο θα μπορέσουν να προστατέψουν το μοναδικό αρχείο της φύσης που περικλείουν τα σπήλαια. - Για τους νέους η γνώση ας μη σταματήσει τη φαντασία και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής ας μη καταργήσει τον παλιό μύθο. Ας τον διατηρήσουμε μαζί με την πολιτιστική μας κληρονομιά και ας προστατέψουμε τα σπήλαια. Είναι πολιτισμός και χρέος μας.
~* Η εύρεση στο σπήλαιο το 1965, από τον καθηγητή της Παλαιοντολογίας, I. Μελέντη, απολιθωμένων οστών ελάφου και ιπποποτάμου, προκάλεσε εκτός των άλλων και απορίες σχετικά με το κλίμα και την πανίδα της περιοχής.
~ Ο I. Μελέντης πίστευε ότι το σπήλαιο είχε χρησιμοποιηθεί ως καταφύγιο των ιπποποτάμων κατά τη διάρκεια ξηρών περιόδων και ότι τα πόδια αυτών των ζώων είχαν προσαρμοστεί σε χερσαία διαβίωση. Τα οστά χρονολογήθηκαν στο Μέσο Πλειστόκαινο (500.000-200.000 χρόνια πριν από σήμερα) και φυλάσσονται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σύμφωνα με μια εκδοχή, τα απολιθωμένα αυτά οστά παρασύρθηκαν από τα νερά που κατέβαιναν από το εσωτερικό και αποτέθηκαν κοντά στην είσοδο του σπηλαίου. Δεν αποκλείεται βέβαια και η αντίθετη άποψη, δηλαδή τα οστά να προήλθαν από το εξωτερικό και να βρέθηκαν στο σπήλαιο μαζί με τις προσχώσεις του πλησιέστερου ρέματος, του οποίου η στάθμη θα ήταν ψηλότερα, ή και να μεταφέρθηκαν εκεί από αρπακτικά. Πάντως το κλίμα θα πρέπει να ήταν σχετικά υγρό στην περιοχή, για να δικαιολογηθεί η παρουσία ιπποποτάμων.
Εκτός από τα παραπάνω, βρέθηκαν στο σπήλαιο των Λιμνών και άλλα οστά, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων ανήκει σε ζώα που είχαν καταναλωθεί ή σταβλισθεί εκεί, συμβιώνοντας με τον άνθρωπο κατά τη Νεολιθική και την εποχή του Χαλκού. Στο σπήλαιο απαντώνται κυρίως οστά από πρόβατα και αίγες, ενώ ακολουθούν οι χοίροι και λιγότερο τα βοοειδή. Από τη λεγόμενη άγρια πανίδα, ταυτίστηκαν το ελάφι και ο λαγός, από τα πτηνά κυρίως τα αρπακτικά. Γενικά το σπήλαιο των Λιμνών πρέπει να θεωρηθεί ως χώρος εγκατάστασης του ανθρώπου και στάβλος οικόσιτων ζώων, ενώ στο γύρω από το σπήλαιο ευρύτερο ορεινό περιβάλλον, διαβιούσαν λύκοι, αλεπούδες, ελάφια μεταξύ των οποίων η ευγενής έλαφος η πλατύκερως, καθώς και αρκούδες.
~* ΓΕΩΛΟΓΙΑ -ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ : "Το σπήλαιο των Λιμνών, που παλαιότερα ονομαζόταν Τρουπίσιο, βρίσκεται σε υψόμετρο 827 μέτρων και απέχει 17 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα και 9 χλμ. από την Κλειτορία".
- επαρχιακός δρόμος Καλαβρύτων - Κλειτορίας περνάει μερικά μόνο μέτρα μακριά από την τεχνητή είσοδο του σπηλαίου και ακριβώς μπροστά από την φυσική.
~ Η φυσική είσοδος είναι ευρύχωρη (3,50 μ. ύψος και 6,50 μ. πλάτος) και εντυπωσιακή, ώστε δεν πρέπει να έμενε απαρατήρητη από τους περαστικούς. Σ' αυτό το στοιχείο, αν προσθέσουμε και τον προσανατολισμό της, μπορούμε εύκολα να συμπεράνουμε γιατί, ο πρώτος τουλάχιστον θάλαμος, χρησιμοποιήθηκε από τον άνθρωπο για τόσο μεγάλες χρονικές περιόδους, από την προϊστορία ως τους ιστορικούς χρόνους.
Το υλικό μελετούν ειδικοί επιστήμονες με στόχο να εκτιμήσουν τα δημογραφικά δεδομένα της περιοχής, να ανιχνεύσουν την κατάσταση της υγείας των ατόμων της προϊστορικής εποχής και τέλος να ανακαλύψουν τις μεταξύ τους βιολογικές συγγένειες αλλά και τις μεταξύ των γειτονικών πληθυσμών. Ως προς την ηλικία, έχει διαπιστωθεί ήδη ότι πρόκειται για παιδιά, προεφήβους και εφήβους στο μεγαλύτερο ποσοστό, και νεαρούς ενήλικες 20-25 ετών. Η απουσία μεγαλυτέρων, αν δεν αποτελεί σύμπτωση, είναι ένα θέμα που πρέπει να διερευνηθεί. Ένα άλλο πρόβλημα, που υπάρχει ακόμη, είναι η σημαντική απόκλιση, σε σχέση με άλλους πληθυσμούς, ως προς το μέγεθος και το σχήμα του προσώπου και του κρανίου. Η απόκλιση αυτή παρατηρείται ακόμη και σε πληθυσμούς γειτονικών περιοχών.
Από την έρευνα των τελευταίων ετών, του γεωλόγου Δρ. Β. Γιαννόπουλου, διαπιστώθηκαν τα εξής:
θερμοκρασία: Οι μετρήσεις θερμοκρασίας, σε διάφορα σημεία του σπηλαίου, έδειξαν ότι αυτή επηρεάζεται από την εξωτερική θερμοκρασία, παραμένει όμως σε χαμηλά και στενά όρια (μέγιστη θερμοκρασία 17,05 °C, ελάχιστη 12,33 °C).
Υγρασία: Η υγρασία στο σπήλαιο είναι σε υψηλά επίπεδα και η απόλυτη τιμή της εξαρτάται από την εξωτερική θερμοκρασία και την εσωτερική κυκλοφορία του αέρα (μέγιστη υγρασία 96,3%, ελάχιστη 71,3%).
Διοξείδιο του άνθρακα και οξυγόνο: Οι τιμές των αερίων είναι σε φυσιολογικά, για το σπήλαιο, πλαίσια και οι μικρές διακυμάνσεις τους εξαρτώνται από τον αριθμό των επισκεπτών γι'αυτό η ροή των ατόμων και η διάρκεια παραμονής τους πρέπει να ελέγχονται από ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες.
Βιολογία: Έχουν εντοπιστεί πέντε είδη νυχτερίδων που καταφεύγουν στο βάθος όταν το σπήλαιο λειτουργεί και κυκλοφορούν ελεύθερα τις άλλες ώρες από το φυσικό στόμιο.
*** Σχετικά Βίντεο :
~** 12 Διαδρομή Κλειτορίας- Σπήλαιο Λιμνών - Καλάβρυτα 19/04/2015: http://youtu.be/IAO3tujBP4Q ,
~** 1 Σπήλαιο λιμνών- Καστριών 19/04/2015: http://youtu.be/BPXGLxWU2W4 ,
~**2 Σπήλαιο λιμνών-Καστριών 19/04/2015: http://youtu.be/4luWOtaGeA4 ,
~**3 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015: : http://youtu.be/wKqmiTZ-4vQ ,
~**4 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015: http://youtu.be/T6pUPnMseHo ,
~**5 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015: http://youtu.be/I990NL1yIak ,
~**6 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015 : http://youtu.be/iBIfEKTOwJc ,
~** 7 Αφήγηση Σπήλαιο λιμνών –Καστριών 19/04/2015: http://youtu.be/v84oAkmgkKM ,
~**8 Σπήλαια λιμνών-Καστριών 19/04/2015: http://youtu.be/dZDidkyEWQM ,
~**10 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015: http://youtu.be/i03z4fRaTPw , .-
~**14 α Ο Χελμός χιονισμένος 19/04/2015: http://youtu.be/6Y2NHFoKBcU ,
~ ΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ :
Τα Καλάβρυτα είναι ένας δημοφιλής ορεινός προορισμός με ένα μεγάλο αριθμό από ξενοδοχεία, ξενώνες, δωμάτια με τζάκι για τη διαμονή σας στα Καλάβρυτα καθώς και εστιατόρια, καφετέριες και μπαρ που προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες στον επισκέπτη. Τα ξενοδοχεία και οι ξενώνες που θα συναντήσετε στα Καλάβρυτα είναι διαφόρων κατηγοριών και μπορούν να ικανοποιήσουν μεγάλη ποικιλία προτιμήσεων και αναγκών διαμονής στους επισκέπτες τους με πολύ μεγάλη επιτυχία. Γι’ αυτό και διατηρεί μια από τις πρώτες θέσεις στην Ελλάδα στον ορεινό τουρισμό τόσο τους χειμερινούς όσο και τους καλοκαιρινούς μήνες.
~ Μια από τις πιο εντυπωσιακές περιοχές της Αχαΐας είναι αυτή που καλύπτεται από τον ορεινό όγκο του Χελμού. Η όμορφη και γραφική κωμόπολη των Καλαβρύτων είναι χτισμένη σε υψόμετρο 750 μέτρων στους πρόποδες του Χελμού, ενώ απέχει 77χλμ. Από την Πάτρα και 190χλμ. από την Αθήνα. Η περιοχή αποτελεί τουριστικό προορισμό για χιλιάδες επισκέπτες τόσο τους χειμερινούς όσο και τους καλοκαιρινούς μήνες.
- Η άφιξη στα Καλάβρυτα θυμίζει στον επισκέπτη ότι το ταξίδι στην ομορφιά και την ιστορία συνεχίζεται. Το ειδυλλιακό φυσικό περιβάλλον και η ποικιλία της βλάστησης συνδυάζονται αρμονικά με τους παραδοσιακούς οικισμούς και την ιστορία των Καλαβρύτων.
~**9 Καλάβρυτα Σ.Σ. 19/04/2015: http://youtu.be/V176gMHp_PE ,
~**23 ΔΙΑΚΟΦΤΟ Ν. ΑΧΑΪΑΣ 19/04/2015: http://youtu.be/t5UiuvZ36DA ,
~** 24 Σ. Σ. Διακοφτό 19/04/2015: http://youtu.be/4iypr-3ahm0 ,
~**13 ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ τόπος εκτέλεσης 880 αμάχων 1943 19/04/2015: http://youtu.be/J8obsOFZ2cg ,
~** 12 Διαδρομή Κλειτορίας- Σπήλαιο Λιμνών - Καλάβρυτα 19/04/2015: http://youtu.be/IAO3tujBP4Q ,
~**14 Καλάβρυτα Μονή Αγίας Λαύρας αφήγηση 19/04/2015: http://youtu.be/HePeuAe9zYM ,
~**14 α Ο Χελμός χιονισμένος 19/04/2015: http://youtu.be/6Y2NHFoKBcU ,
~**15 ΒΟΥΡΑΪΚΟΣ ποταμός και Βουραϊκό φαράγγι 19/04/2015: http://youtu.be/Ern3k5xQTCU ,
~**16 ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ Σ. Σ. 19/04/2015: http://youtu.be/2UOB_1Ki8C8 ,
~**17 Καλάβρυτα-Βουραϊκός-Διακοφτό/ τραινάκι 19/042015: http://youtu.be/uj7s-uLATRw ,
~**18 Διαδρομή Καλάβρυτα- Διακοπτό με οδοντωτό 19/04/2015: http://youtu.be/MLeF0KUOp70 ,
~**19 Βουραϊκός ποταμός και Φαράγγι διαδρομή με τρενάκι 19/04/2015 Ζαχλωρού –Μ. Σπήλαιον : http://youtu.be/5KqdVbH771A ,
~** 20 Βουραϊκός διαδρομή με τρενάκι 19/04/2015: http://youtu.be/Vw2FxiiKt1o ,
*** Η Κλειτορία (σπάνια αναφέρεται και ως Κάτω Κλειτορία), πιο γνωστή και ακόμα σε χρήση σήμερα με το όνομα Μαζέικα[1][2], είναι κωμόπολη της Αχαΐας στην περιοχή των Καλαβρύτων. Βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Αχαΐας στη μέση του κάμπου της Κατσάνας ή Μαζέικου (σήμερα Αροάνιου) και περιβάλλεται από τον Χελμό. Απέχει 25 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα, 98 χιλιόμετρα από την Πάτρα, 200 χιλιόμετρα από την Αθήνα, και 60 χιλιόμετρα από την Τρίπολη. Το σημερινό της όνομα προέρχεται από τον αρχαίο Κλείτωρ. Η Κλειτορία είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε μικρό ύψωμα στο σημείο που ο ποταμός Κλείτορας χύνεται στον Αροάνιο[3].
~ Πριν την επανάσταση του 1821 στην περιοχή είχαν τους κήπους και τα χωράφια τους οι κάτοικοι του κοντινού χωριού Μάζι, κάποιοι είχαν και καλύβες, γι’ αυτό και ονόμαζαν την περιοχή "Μαζαίικα Καλύβια"[3][4]. Μετά την επανάσταση οι κάτοικοι του Μάζι μετοίκησαν στα Καλύβια χτίζοντας την σημερινή κωμόπολη με το όνομα Μαζαίικα[4]. Πολύ γρήγορα από το 1830 έγινε σπουδαίο εμπορικό κέντρο της περιοχής και συγκοινωνιακός κόμβος[5]. Από τα Μαζέικα ήταν ο κλέφτης Κωνσταντίνος Πανόπουλος.
Κατά την Γερμανική κατοχή και στις 14 Δεκεμβρίου 1943 ο γερμανικός στρατός λεηλάτησε και έκαψε το μεγαλύτερο τμήμα της κωμόπολης στα πλαίσια της επιχείρησης "Καλάβρυτα"[6]. Πηγή : Βικιπαίδεια .-
~ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ - ΚΑΣΤΡΙΑ ΑΧΑΪΑΣ - ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ : https://youtu.be/WqKmfxGhK1k ,
~ «Το σπήλαιο των Λιμνών», όπως λέγεται πλέον, εντυπωσιάζει ακόμη και με το όνομά του τον αναγνώστη.
~ Για τον θεατή η εντύπωση είναι ισχυρότερη και αξέχαστη. Λίμνες στο εσωτερικό ενός σπηλαίου δεν είναι κάτι συνηθισμένο, ούτε παγκόσμια ούτε για τον Ελλαδικό χώρο, όπου αποτελεί μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο.
Διαβάστε περισσότερα για το Σπήλαιο στο www.kastriacave.gr .-
~* Τα σπήλαια είναι ένας χώρος μαγικός, μυστηριώδης και όχι μόνο για τα παιδιά ή τους ποιητές. «Στη σπηλιά μέσα ώ, τα μυστήρια θεία» γράφει ο Παλαμάς.
- Το σπήλαιο των Λιμνών δεν είναι μόνο ένα εξαίσιο φυσικό, αλλά και ένα αξιόλογο πολιτισμικό μνημείο, που οφείλουμε να γνωρίσουμε από όλες τις πλευρές. Και αφού το γνωρίσουμε εμείς, πρέπει να μάθουμε και τα παιδιά μας να ακούνε τα μυστικά της Γης. Έτσι μόνο θα μπορέσουν να προστατέψουν το μοναδικό αρχείο της φύσης που περικλείουν τα σπήλαια. - Για τους νέους η γνώση ας μη σταματήσει τη φαντασία και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής ας μη καταργήσει τον παλιό μύθο. Ας τον διατηρήσουμε μαζί με την πολιτιστική μας κληρονομιά και ας προστατέψουμε τα σπήλαια. Είναι πολιτισμός και χρέος μας.
~* Η εύρεση στο σπήλαιο το 1965, από τον καθηγητή της Παλαιοντολογίας, I. Μελέντη, απολιθωμένων οστών ελάφου και ιπποποτάμου, προκάλεσε εκτός των άλλων και απορίες σχετικά με το κλίμα και την πανίδα της περιοχής.
~ Ο I. Μελέντης πίστευε ότι το σπήλαιο είχε χρησιμοποιηθεί ως καταφύγιο των ιπποποτάμων κατά τη διάρκεια ξηρών περιόδων και ότι τα πόδια αυτών των ζώων είχαν προσαρμοστεί σε χερσαία διαβίωση. Τα οστά χρονολογήθηκαν στο Μέσο Πλειστόκαινο (500.000-200.000 χρόνια πριν από σήμερα) και φυλάσσονται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σύμφωνα με μια εκδοχή, τα απολιθωμένα αυτά οστά παρασύρθηκαν από τα νερά που κατέβαιναν από το εσωτερικό και αποτέθηκαν κοντά στην είσοδο του σπηλαίου. Δεν αποκλείεται βέβαια και η αντίθετη άποψη, δηλαδή τα οστά να προήλθαν από το εξωτερικό και να βρέθηκαν στο σπήλαιο μαζί με τις προσχώσεις του πλησιέστερου ρέματος, του οποίου η στάθμη θα ήταν ψηλότερα, ή και να μεταφέρθηκαν εκεί από αρπακτικά. Πάντως το κλίμα θα πρέπει να ήταν σχετικά υγρό στην περιοχή, για να δικαιολογηθεί η παρουσία ιπποποτάμων.
Εκτός από τα παραπάνω, βρέθηκαν στο σπήλαιο των Λιμνών και άλλα οστά, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων ανήκει σε ζώα που είχαν καταναλωθεί ή σταβλισθεί εκεί, συμβιώνοντας με τον άνθρωπο κατά τη Νεολιθική και την εποχή του Χαλκού. Στο σπήλαιο απαντώνται κυρίως οστά από πρόβατα και αίγες, ενώ ακολουθούν οι χοίροι και λιγότερο τα βοοειδή. Από τη λεγόμενη άγρια πανίδα, ταυτίστηκαν το ελάφι και ο λαγός, από τα πτηνά κυρίως τα αρπακτικά. Γενικά το σπήλαιο των Λιμνών πρέπει να θεωρηθεί ως χώρος εγκατάστασης του ανθρώπου και στάβλος οικόσιτων ζώων, ενώ στο γύρω από το σπήλαιο ευρύτερο ορεινό περιβάλλον, διαβιούσαν λύκοι, αλεπούδες, ελάφια μεταξύ των οποίων η ευγενής έλαφος η πλατύκερως, καθώς και αρκούδες.
~* ΓΕΩΛΟΓΙΑ -ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ : "Το σπήλαιο των Λιμνών, που παλαιότερα ονομαζόταν Τρουπίσιο, βρίσκεται σε υψόμετρο 827 μέτρων και απέχει 17 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα και 9 χλμ. από την Κλειτορία".
- επαρχιακός δρόμος Καλαβρύτων - Κλειτορίας περνάει μερικά μόνο μέτρα μακριά από την τεχνητή είσοδο του σπηλαίου και ακριβώς μπροστά από την φυσική.
~ Η φυσική είσοδος είναι ευρύχωρη (3,50 μ. ύψος και 6,50 μ. πλάτος) και εντυπωσιακή, ώστε δεν πρέπει να έμενε απαρατήρητη από τους περαστικούς. Σ' αυτό το στοιχείο, αν προσθέσουμε και τον προσανατολισμό της, μπορούμε εύκολα να συμπεράνουμε γιατί, ο πρώτος τουλάχιστον θάλαμος, χρησιμοποιήθηκε από τον άνθρωπο για τόσο μεγάλες χρονικές περιόδους, από την προϊστορία ως τους ιστορικούς χρόνους.
«Το σπήλαιο των Λιμνών», όπως λέγεται πλέον, εντυπωσιάζει ακόμη και με το όνομά του τον αναγνώστη.
Για τον θεατή η εντύπωση είναι ισχυρότερη και αξέχαστη. Λίμνες στο εσωτερικό ενός σπηλαίου δεν είναι κάτι συνηθισμένο, ούτε παγκόσμια ούτε για τον Ελλαδικό χώρο, όπου αποτελεί μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο. Εδώ τα νερά πλημμυρίζουν, καμιά φορά, το χειμώνα και μένουν στάσιμα τις άλλες εποχές, στις 13 κλιμακωτές λίμνες. Σχετικά πρόσφατες πλημμύρες αναφέρονται, στις διηγήσεις των χωρικών, για το 1922 και το 1940, ύστερα από καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις.
Το σπήλαιο, σύμφωνα με τους γεωλόγους, έχει διανοιχτεί, εν μέρει, μέσα στους Κρητιδικούς ασβεστόλιθους της γεωτεκτονικής ενότητας της Τρίπολης και, εν μέρει, μέσα στους ανωκρητιδικούς, λεπτοπλακώδεις ασβεστόλιθους της ενότητας της Πίνδου. Η ανάπτυξή του έχει γίνει κατά μήκος ρήγματος, με ΒΔ διεύθυνση και η γενική μορφολογία του είναι ανάλογη, έχει δηλαδή αναλογικά πολύ μικρό πλάτος και μεγάλο ύψος οροφής.
Από υδρολογική άποψη, το σπήλαιο μπορεί να χωριστεί σε τέσσερα τμήματα, αρχίζοντας από την φυσική είσοδο, που βρίσκεται 83 μ. χαμηλότερα από το ψηλότερο επίπεδο του σπηλαίου.
Το πρώτο τμήμα είναι ξηρό, έχει μήκος 80 μ. περίπου και το δάπεδο του είναι οριζόντιο, καλυμμένο από παχύ στρώμα ερυθράς γης. Το τμήμα αυτό, όπου έγιναν οι ανασκαφές, διακόπτεται από μικρό ρήγμα και δεν επικοινωνεί με το δεύτερο, εξ αιτίας υψομετρικής διαφοράς. Το δεύτερο τμήμα έχει μήκος 700 μ. περίπου, με κύριο χαρακτηριστικό τις διαδοχικές λίμνες, οι οποίες δημιουργήθηκαν στο δάπεδο λόγω των ιδιόμορφων ανθρακικών σχηματισμών, που εμποδίζουν τη συνεχή ροή του νερού. Το τμήμα αυτό, που μπορεί να χαρακτηριστεί μορφολογικά και υδρολογικά ενεργό, χαρακτηρίζεται από πλούσιο λιθωματικό διάκοσμο στην οροφή.
Το τρίτο και μεγαλύτερο τμήμα με μήκος που ξεπερνά το ένα χιλιόμετρο, έχει έντονες κατακρημνίσεις, παλαιότερες και πρόσφατες, οι οποίες, σύμφωνα με τις επιστημονικές μελέτες, το απομόνωσαν υδρολογικά από το προηγούμενο τμήμα των λιμνών αλλά και από το επόμενο μικρό, τέταρτο τμήμα, μήκους 50 μ., όπου ξαναβρίσκουμε και πάλι τις λεκάνες με την υδατοσυλλογή (γκουρ). Το νερό στο σπήλαιο προέρχεται από έντονη σταγονορροή σε περίοδο μεγάλων βροχοπτώσεων, αλλά και κατά ένα μέρος από την καταβόθρα του Απανώκαμπου, η οποία βρίσκεται ψηλότερα και σε απόσταση 4 χιλιομέτρων. Ωστόσο, κατά τις προϊστορικές περιόδους, είναι πολύ πιθανόν τα νερά της καταβόθρας, που τροφοδοτούσαν το σπήλαιο, να άλλαζαν κατεύθυνση κατά εποχές, και έτσι εξηγούνται τα μεγάλα διαστήματα κατά τα οποία το σπήλαιο ήταν σχεδόν στεγνό.
Το συνολικό μήκος του σπηλαίου είναι περίπου 2 χλμ. και το σχήμα του οφιοειδές.
~* ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ και ΧΡΗΣΕΙΣ : "Τα ευρήματα που ήρθαν στο φως χρονολογήθηκαν στη Νεότερη Νεολιθική, την Πρώιμη, τη Μέση και την Ύστερη Χαλκοκρατία".
Οι πρώτες αυτοψίες αρχαιολόγων στο σπήλαιο, έγιναν ήδη το 1967 από τον Ευθύμιο Μαστροκώστα και το 1971 από τον Φώτιο Πέτσα.
- Η περισυλλογή αρχαίων οστράκων, από τυχαία εκσκαφή στο εξωτερικό και περιορισμένη ανασκαφή στο εσωτερικό, έδωσαν αντίστοιχα τα πρώτα δείγματα Νεολιθικής και Πρωτοελλαδικής κεραμικής.
Αρκετά χρόνια αργότερα (1992-1994) πραγματοποιήθηκε η ανασκαφή της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας, με υπεύθυνο τον Αδαμάντιο Σάμψων* (καθηγητή σήμερα της προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου) και έφερε στο φως ανθρωπολογικά και αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία τεκμηριώνουν ότι το σπήλαιο αυτό, όχι μόνο ήταν γνωστό στον άνθρωπο, αλλά και ότι κατοικήθηκε για μεγάλα χρονικά διαστήματα, με πρώτες ενδείξεις στην 6η χιλιετία π.Χ.
Η ανασκαφή στο σπήλαιο των Λιμνών έγινε πολύ καθυστερημένα, σε σχέση με την εξερεύνηση και την αξιοποίηση του, η οποία προηγήθηκε χωρίς προβλήματα από αρχαιολογικής πλευράς, αφού, όπως ήδη περιγράψαμε παραπάνω, το προς ανασκαφή τμήμα ήταν απομονωμένο από το υπόλοιπο και λειτουργούσε από την φυσική είσοδο.
Η ανασκαφική έρευνα πραγματοποιήθηκε σε τρία διαστήματα και παρά το ότι ερευνήθηκε ενδεικτικά ένα μικρό μόνο μέρος, όπως γίνεται συνήθως στις ανασκαφές των σπηλαίων, οι τομές που έγιναν σε διάφορα επίπεδα στο εσωτερικό, στην είσοδο και τα πλάγια, έδωσαν επαρκή στοιχεία για όλες τις φάσεις της κατοίκησής του.
Τα ευρήματα που ήρθαν στο φως χρονολογήθηκαν στη Νεότερη Νεολιθική, την Πρώιμη, τη Μέση και την Ύστερη Χαλκοκρατία. Ειδικότερες μελέτες οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι ο χώρος εσωτερικά και εξωτερικά χρησιμοποιήθηκε περισσότερο στη περίοδο που ονομάζεται Νεότερη Νεολιθική Ιβ-ΙΙ και τοποθετείται από τα μέσα ως το τέλος της 5ης χιλιετίας π.Χ., με κύρια φάση γύρω στα 4.300 και διαρκή χρήση για 300-400 χρόνια περίπου. Αλλά και πολύ αργότερα, έως την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (γύρω στα 1100 π.Χ.) υπάρχει πολλαπλή χρήση του χώρου, κυρίως κοντά στην φυσική είσοδο και την πρώτη αίθουσα του σπηλαίου, που ήταν πάντα εύκολη σε πρόσβαση και όπου υπάρχει περισσότερο φως και υψηλότερη θερμοκρασία.
Κατά την αρχαιότητα ήταν δύσκολο να προχωρήσει κανείς μετά τα πρώτα 80 μ. στο σπήλαιο (όσο είναι το μήκος του πρώτου τμήματος), γιατί σ' αυτό το σημείο υψώνεται ένας κάθετος βράχος, μετά τον οποίο ακολουθεί το δεύτερο και τρίτο τμήμα του σπηλαίου με τις λιθωματικές λεκάνες. Σε περιόδους μάλιστα βροχοπτώσεων το νερό από τις λίμνες έπεφτε με μορφή καταρράκτη και κατέκλυζε και το πρώτο τμήμα. Τέτοια επεισόδια πλημμύρας αναγνωρίστηκαν κατά την ανασκαφή. Πρόκειται για στρώματα αργίλου χωρίς ανθρωπογενές υλικό, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στα άλλα στρώματα όπου βρέθηκαν δάπεδα κατοίκησης με εστίες, στάχτη και κάρβουνα, μικρές κατασκευές από ξερολιθιά, τμήματα κλιβάνου, θραύσματα αγγείων, λίθινα και οστέινα εργαλεία, πήλινα σφονδύλια, ένα λίθινο κόσμημα, υφαντικά βάρη, οστά ζώων, καθώς και ένα σημαντικό ανθρωπολογικό εύρημα: αρχικές και δευτερογενείς ταφές 13 περίπου ατόμων. Τα πήλινα αγγεία ήταν καθημερινής χρήσης και παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία σχημάτων. Μόνο από τη Νεότερη Νεολιθική που αναφέραμε παραπάνω, προσδιορίστηκαν 30 περίπου διαφορετικοί τύποι αγγείων -μικρών και μεγάλων- για την παρασκευή του φαγητού και τη φύλαξη των προϊόντων. Από τα ευρήματα δεν μπορεί εύκολα να διευκρινιστεί εάν η χρήση του σπηλαίου ήταν περισσότερο οικιστική ή αποθηκευτική, παρατηρήθηκε όμως ότι το μεγαλύτερο ποσοστό κλειστών αγγείων, μεγάλου μεγέθους, προέρχεται από το εσωτερικό του σπηλαίου, ενώ αντίθετα τα ανοικτά χρηστικά αγγεία μικρού μεγέθους, προέρχονται από τις εξωτερικές τομές. Αυτό είναι απολύτως φυσικό, η αποθήκευση δηλαδή να γίνεται μέσα και η προετοιμασία ή παρασκευή του φαγητού έξω από το σπήλαιο, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Οι περιστασιακοί κάτοικοι του σπηλαίου πρέπει να ήταν κτηνοτρόφοι με αιγοπρόβατα, χοίρους και λίγα βοοειδή. Η διατροφή τους θα συμπληρωνόταν και από το κυνήγι, αφού είναι γνωστό ότι στους ορεινούς όγκους των Αροανίων ζούσαν ελάφια και λαγοί. Βέβαια τα μέλη της μακρινής εκείνης κοινότητας θα είχαν παράλληλα και συνήθεις οικιακές ασχολίες όπως άλεσμα σπόρων, επεξεργασία δερμάτων, ξύλου, λίθου και μαλλιού, με χρήση τριπτήρων, πελέκεων, αξινών και λεπίδων οψιανού ή πυριτόλιθου. Πολύτιμα κοσμήματα, διακοσμημένα αγγεία ή σημαντικά αντικείμενα δεν βρέθηκαν στο χώρο, πράγμα που σημαίνει ότι επρόκειτο μάλλον για μια φτωχή κοινωνία.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι, το σπήλαιο αποτέλεσε ένα πυρήνα για μια μικρή νεολιθική κοινότητα, με χαρακτήρα γεωργικό - κτηνοτροφικό, που εγκαταστάθηκε γύρω από την είσοδο του, αλλά κατά περίπτωση και μέσα σε αυτό, με βάση ό,τι μπορεί να προσφέρει ένα έγκοιλο: σταθερή θερμοκρασία, δροσιά και προστασία. Κατά την Πρωτοελλαδική περίοδο, η ανθρώπινη δραστηριότητα μειώνεται σε μεγάλο βαθμό και η χρήση του σπηλαίου γίνεται πολύ αραιότερη και σποραδική, ενώ αποκλείεται κάθε περίπτωση μόνιμης ή εποχικής κατοίκησης για μεγάλο χρονικό διάστημα.
~* ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ : "Ο άνθρωπος χρησιμοποίησε το σπήλαιο από την Νεολιθική Εποχή, καθ' όλη τη διάρκεια της Πρωτο-Μεσσοελαδικής μέχρι και την Υστεροελλαδική περίοδο."
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών ερευνών, αποκαλύφθηκε μέσα και έξω από το σπήλαιο, ένα σύνολο πρωτογενών και δευτερογενών ταφών (ανακομιδή οστών) που εντάσσονται στο χρονικό φάσμα από τη Νεολιθική, την Πρωτοελλαδική, την ύστερη Μεσοελλαδική και την Υστεροελλαδική III περίοδο.
- Το οστεολογικό αυτό υλικό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ως πηγή πληροφοριών για τις αρχαίες κοινωνίες, σε συνδυασμό με την εποχή που καλύπτει και τη γεωγραφική θέση όπου βρέθηκε, αφού επιτρέπει αντιπαραβολή στοιχείων και σύγκριση με γειτονικές περιοχές. Το υλικό μελετούν ειδικοί επιστήμονες με στόχο να εκτιμήσουν τα δημογραφικά δεδομένα της περιοχής, να ανιχνεύσουν την κατάσταση της υγείας των ατόμων της προϊστορικής εποχής και τέλος να ανακαλύψουν τις μεταξύ τους βιολογικές συγγένειες αλλά και τις μεταξύ των γειτονικών πληθυσμών. Ως προς την ηλικία, έχει διαπιστωθεί ήδη ότι πρόκειται για παιδιά, προεφήβους και εφήβους στο μεγαλύτερο ποσοστό, και νεαρούς ενήλικες 20-25 ετών. Η απουσία μεγαλυτέρων, αν δεν αποτελεί σύμπτωση, είναι ένα θέμα που πρέπει να διερευνηθεί. Ένα άλλο πρόβλημα, που υπάρχει ακόμη, είναι η σημαντική απόκλιση, σε σχέση με άλλους πληθυσμούς, ως προς το μέγεθος και το σχήμα του προσώπου και του κρανίου. Η απόκλιση αυτή παρατηρείται ακόμη και σε πληθυσμούς γειτονικών περιοχών.
Συνοπτικά από το ανασκαφικό υλικό της φυσικής εισόδου του σπηλαίου των Λιμνών, γίνεται γνωστό ότι:
α) Ο άνθρωπος το χρησιμοποίησε από την ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ, καθ' όλη τη διάρκεια της ΠΡΩΤΟ-ΜΕΣΟΕΛΛΑΔΙΚΗΣ μέχρι και την ΥΣΤΕΡΟΕΛΛΑΔΙΚΗ περίοδο.
β) Οι πληθυσμοί αποτελούνταν από νεαρά άτομα, παιδιά, προέφηβους και νεαρούς ενήλικους.
γ) Οι πληθυσμοί δείχνουν μορφολογικά βιολογική συγγένεια και συνέχεια γονέων, και τέλος,
δ) η κατανομή ορισμένων επιγενετικών χαρακτηριστικών στα οστά, μας επιβεβαιώνει ότι υπήρξαν μεταξύ των ατόμων του πληθυσμού ενδογαμικές σχέσεις. Μια υψηλή παιδική θνησιμότητα ερμηνεύεται σαν αποτέλεσμα επιδημιολογικών εκρήξεων των προϊστορικών περιόδων σε συνδυασμό με συνθήκες χαμηλής υγιεινής αλλά και έντονου υποσιτισμού. Η αυξημένη παλαιοπαθολογία των οστών και κυρίως μιας έντονης "πορώδους υπερόστωσης" επιμαρτυρεί τις δύσκολες εποχές ζωής αυτών των πληθυσμών.
~* ΜΙΚΡΟΚΛΗΜΑ :"Η υγρασία στο σπήλαιο είναι σε υψηλά επίπεδα και εξαρτάται από την εξωτερική θερμοκρασία και την εσωτερική κυκλοφορία του αέρα (μέγιστη υγρασία 96,3%, ελάχιστη 71,3%)".α) Ο άνθρωπος το χρησιμοποίησε από την ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ, καθ' όλη τη διάρκεια της ΠΡΩΤΟ-ΜΕΣΟΕΛΛΑΔΙΚΗΣ μέχρι και την ΥΣΤΕΡΟΕΛΛΑΔΙΚΗ περίοδο.
β) Οι πληθυσμοί αποτελούνταν από νεαρά άτομα, παιδιά, προέφηβους και νεαρούς ενήλικους.
γ) Οι πληθυσμοί δείχνουν μορφολογικά βιολογική συγγένεια και συνέχεια γονέων, και τέλος,
δ) η κατανομή ορισμένων επιγενετικών χαρακτηριστικών στα οστά, μας επιβεβαιώνει ότι υπήρξαν μεταξύ των ατόμων του πληθυσμού ενδογαμικές σχέσεις. Μια υψηλή παιδική θνησιμότητα ερμηνεύεται σαν αποτέλεσμα επιδημιολογικών εκρήξεων των προϊστορικών περιόδων σε συνδυασμό με συνθήκες χαμηλής υγιεινής αλλά και έντονου υποσιτισμού. Η αυξημένη παλαιοπαθολογία των οστών και κυρίως μιας έντονης "πορώδους υπερόστωσης" επιμαρτυρεί τις δύσκολες εποχές ζωής αυτών των πληθυσμών.
Από την έρευνα των τελευταίων ετών, του γεωλόγου Δρ. Β. Γιαννόπουλου, διαπιστώθηκαν τα εξής:
θερμοκρασία: Οι μετρήσεις θερμοκρασίας, σε διάφορα σημεία του σπηλαίου, έδειξαν ότι αυτή επηρεάζεται από την εξωτερική θερμοκρασία, παραμένει όμως σε χαμηλά και στενά όρια (μέγιστη θερμοκρασία 17,05 °C, ελάχιστη 12,33 °C).
Υγρασία: Η υγρασία στο σπήλαιο είναι σε υψηλά επίπεδα και η απόλυτη τιμή της εξαρτάται από την εξωτερική θερμοκρασία και την εσωτερική κυκλοφορία του αέρα (μέγιστη υγρασία 96,3%, ελάχιστη 71,3%).
Διοξείδιο του άνθρακα και οξυγόνο: Οι τιμές των αερίων είναι σε φυσιολογικά, για το σπήλαιο, πλαίσια και οι μικρές διακυμάνσεις τους εξαρτώνται από τον αριθμό των επισκεπτών γι'αυτό η ροή των ατόμων και η διάρκεια παραμονής τους πρέπει να ελέγχονται από ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες.
Βιολογία: Έχουν εντοπιστεί πέντε είδη νυχτερίδων που καταφεύγουν στο βάθος όταν το σπήλαιο λειτουργεί και κυκλοφορούν ελεύθερα τις άλλες ώρες από το φυσικό στόμιο.
Με μετρήσεις που καταγράφονται επί 24ώρου βάσεως μέσα στο σπήλαιο μέσω τεσσάρων υπολογιστικών σταθμών έχει παρατηρηθεί μια σταθερή θερμοκρασία σε όλη τη δίοδο του σπηλαίου.
Οι μετρήσεις που λαμβάνονται από τους υποσταθμούς μεταφέρονται για περαιτέρω επεξεργασία και εξαγωγή συμπερασμάτων σε κεντρικό ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Οι μετρήσεις που λαμβάνονται από τους υποσταθμούς μεταφέρονται για περαιτέρω επεξεργασία και εξαγωγή συμπερασμάτων σε κεντρικό ηλεκτρονικό υπολογιστή.
~* ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ
"Σκοπός είναι η ένταξη της αρχαιολογικής έρευνας, όχι μόνο ως εφαρμοσμένη επιστήμη και φορέας πληροφόρησης αλλά και ως μέσο προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς."- Το σπήλαιο των Λιμνών διατήρησε μέσα σε πλούσιες επιχώσεις της Νεολιθικής, Πρωτοελλαδικής και ύστερης Μεσοελλαδικής περιόδου, σημαντικά ανθρωπολογικά και αρχαιολογικά ευρήματα.
Ευρήματα όπως χρηστική και λεπτή κεραμική, εργαλειοτεχνία οψιανού, πυριτόλιθου και άλλα, τα οποία αποτελούν ενδείξεις για τις ασχολίες, τα ταφικά έθιμα και γενικά τη βιοπολιτισμική εξέλιξη των πληθυσμών κατά τις προϊστορικές αυτές περιόδους. Γι' αυτό και μέσα στα πλαίσια της περιφερειακής ανάπτυξης και της κοινωνικοποίησης των πολιτισμικών αγαθών, κρίθηκε αναγκαία και εδώ η ίδρυση μιας μόνιμης έκθεσης των ευρημάτων η οποία θα συμβάλει, εκτός των άλλων και στην ανάδειξη μιας θέσης με εξαιρετική αρχαιολογική αξία, αυτόνομη, αλλά και τμήμα του γενικότερου γεωγραφικού συστήματος στο οποίο ανήκει.
Στόχος της έκθεσης είναι η παρουσίαση των στοιχείων που αποκαλύφθηκαν κατά την ανασκαφική έρευνα στο σπήλαιο, προκειμένου αυτά να συνδεθούν με το χρόνο, το γεωλογικό και οικολογικό περιβάλλον, με την υλική υποδομή των πρώτων αγροτικών κοινωνιών και την οργάνωση της οικονομίας.
Απώτερος σκοπός αυτής της προσπάθειας είναι η ένταξη της αρχαιολογικής έρευνας στο σύγχρονο κοινωνικό πλαίσιο, όχι μόνο ως εφαρμοσμένη επιστήμη και φορέας πληροφόρησης αλλά και ως μέσο προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Γενικά ο στόχος του εγχειρήματος είναι η ενημέρωση του επισκέπτη, ανεξάρτητα από το μορφωτικό του πεδίο, γι' αυτό και η παρουσίαση απευθύνεται τόσο στον ειδικό επιστήμονα, όσο και στον απλό ενδιαφερόμενο, με εποπτικά μέσα, εικονογραφήσεις, επεξηγηματικά κείμενα, λεζάντες, χάρτες, σχετικά με τα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα της Γεωλογίας, της Παλαιοντολογίας, της Αρχαιολογίας.
Στόχος της έκθεσης είναι η παρουσίαση των στοιχείων που αποκαλύφθηκαν κατά την ανασκαφική έρευνα στο σπήλαιο, προκειμένου αυτά να συνδεθούν με το χρόνο, το γεωλογικό και οικολογικό περιβάλλον, με την υλική υποδομή των πρώτων αγροτικών κοινωνιών και την οργάνωση της οικονομίας.
Απώτερος σκοπός αυτής της προσπάθειας είναι η ένταξη της αρχαιολογικής έρευνας στο σύγχρονο κοινωνικό πλαίσιο, όχι μόνο ως εφαρμοσμένη επιστήμη και φορέας πληροφόρησης αλλά και ως μέσο προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Γενικά ο στόχος του εγχειρήματος είναι η ενημέρωση του επισκέπτη, ανεξάρτητα από το μορφωτικό του πεδίο, γι' αυτό και η παρουσίαση απευθύνεται τόσο στον ειδικό επιστήμονα, όσο και στον απλό ενδιαφερόμενο, με εποπτικά μέσα, εικονογραφήσεις, επεξηγηματικά κείμενα, λεζάντες, χάρτες, σχετικά με τα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα της Γεωλογίας, της Παλαιοντολογίας, της Αρχαιολογίας.
Προθήκες
ΠΡΟΘΗΚΗ Β': ανθρωπολογικά ευρήματα της ανασκαφής, με μορφολογικές ιδιοτυπίες και παθολογικά ευρήματα, καθώς και τμήμα της πανίδας από την αρχαιολογική ανασκαφή του σπηλαίου.
ΠΡΟΘΗΚΗ Β': ανθρωπολογικά ευρήματα της ανασκαφής, με μορφολογικές ιδιοτυπίες και παθολογικά ευρήματα, καθώς και τμήμα της πανίδας από την αρχαιολογική ανασκαφή του σπηλαίου.
ΠΡΟΘΗΚΗ Γ': αγγεία και κεραμικά ευρήματα από την ανασκαφή των προϊστορικών περιόδων, εργαλεία και ειδικά ευρήματα (όστρεα, ειδώλια κλπ.)
ΠΡΟΘΗΚΗ Δ': πετρώματα της περιοχής, στοιχεία από την πανίδα και ευρήματα από την παλαιοντολογική ανασκαφή παρελθόντων ετών. ***
~** 12 Διαδρομή Κλειτορίας- Σπήλαιο Λιμνών - Καλάβρυτα 19/04/2015: http://youtu.be/IAO3tujBP4Q ,
~** 1 Σπήλαιο λιμνών- Καστριών 19/04/2015: http://youtu.be/BPXGLxWU2W4 ,
~**2 Σπήλαιο λιμνών-Καστριών 19/04/2015: http://youtu.be/4luWOtaGeA4 ,
~**3 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015: : http://youtu.be/wKqmiTZ-4vQ ,
~**4 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015: http://youtu.be/T6pUPnMseHo ,
~**5 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015: http://youtu.be/I990NL1yIak ,
~**6 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015 : http://youtu.be/iBIfEKTOwJc ,
~** 7 Αφήγηση Σπήλαιο λιμνών –Καστριών 19/04/2015: http://youtu.be/v84oAkmgkKM ,
~**8 Σπήλαια λιμνών-Καστριών 19/04/2015: http://youtu.be/dZDidkyEWQM ,
~**10 Σπήλαιο λιμνών 19/04/2015: http://youtu.be/i03z4fRaTPw , .-
~**14 α Ο Χελμός χιονισμένος 19/04/2015: http://youtu.be/6Y2NHFoKBcU ,
~ ΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ :
Τα Καλάβρυτα είναι ένας δημοφιλής ορεινός προορισμός με ένα μεγάλο αριθμό από ξενοδοχεία, ξενώνες, δωμάτια με τζάκι για τη διαμονή σας στα Καλάβρυτα καθώς και εστιατόρια, καφετέριες και μπαρ που προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες στον επισκέπτη. Τα ξενοδοχεία και οι ξενώνες που θα συναντήσετε στα Καλάβρυτα είναι διαφόρων κατηγοριών και μπορούν να ικανοποιήσουν μεγάλη ποικιλία προτιμήσεων και αναγκών διαμονής στους επισκέπτες τους με πολύ μεγάλη επιτυχία. Γι’ αυτό και διατηρεί μια από τις πρώτες θέσεις στην Ελλάδα στον ορεινό τουρισμό τόσο τους χειμερινούς όσο και τους καλοκαιρινούς μήνες.
~ Μια από τις πιο εντυπωσιακές περιοχές της Αχαΐας είναι αυτή που καλύπτεται από τον ορεινό όγκο του Χελμού. Η όμορφη και γραφική κωμόπολη των Καλαβρύτων είναι χτισμένη σε υψόμετρο 750 μέτρων στους πρόποδες του Χελμού, ενώ απέχει 77χλμ. Από την Πάτρα και 190χλμ. από την Αθήνα. Η περιοχή αποτελεί τουριστικό προορισμό για χιλιάδες επισκέπτες τόσο τους χειμερινούς όσο και τους καλοκαιρινούς μήνες.
- Η άφιξη στα Καλάβρυτα θυμίζει στον επισκέπτη ότι το ταξίδι στην ομορφιά και την ιστορία συνεχίζεται. Το ειδυλλιακό φυσικό περιβάλλον και η ποικιλία της βλάστησης συνδυάζονται αρμονικά με τους παραδοσιακούς οικισμούς και την ιστορία των Καλαβρύτων.
Κατά την αρχαιότητα, στη θέση των Καλαβρύτων βρισκόταν η πόλη Κυναίθα που καταστράφηκε από τους Αιτωλούς και ξαναχτίστηκε επί Ρωμαιοκρατίας από τον αυτοκράτορα Ανδριανό. Στις αρχές του 13ου αιώνα πέρασε στα χέρια των Φράγκων ενώ το φρούριο του οποίου ερείπια δεσπόζουν μέχρι σήμερα πάνω από την πόλη των Καλαβρύτων είναι από τα σημαντικότερα μεσαιωνικά κάστρα της Πελοποννήσου. Το κάστρο έχει συνδεθεί με την οικογένεια Παλαιολόγων.
Τα Καλάβρυτα έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης κατά των Τούρκων, το Μάρτιο του 1821. Στην Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας, στις 21/03/1821, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός κήρυξε την επανάσταση, υψώνοντας το ιερό λάβαρο, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα και αποτελεί από τους πολυτιμότερους Εθνικούς θησαυρούς.
Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, οι Γερμανικοί κατακτητές μπήκαν στα Καλάβρυτα και τα γεγονότα που έλαβαν χώρα σημάδεψαν τα Καλάβρυτα. Στις 13/12/1943 τα Ναζιστικά Στρατεύματα εκτέλεσαν όλο των ανδρικό πληθυσμό 14 ετών και άνω και έκαψαν ολοσχερώς την πόλη. Ζωντανό μνημείο των τραγικών γεγονότων είναι ο ¨Τόπος Θυσίας¨ στο λόφο του Καπή, και το Δημοτικό σχολείο που στεγάζει το Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.
Σήμερα τα Καλάβρυτα αποτελούν τουριστικό θέρετρο όλες τις εποχές του χρόνου, λόγω της προνομιακής τους θέσης και του σπάνιου φυσικού κάλλους. Στην περιοχή, μπορείτε να επισκεφθείτε μοναδικά αξιοθέατα ιστορικά, αρχαιολογικά και θρησκευτικά μνημεία, πατροπαράδοτους οικισμούς και χωριά, με αποκορύφωμα την απαράμιλλης ομορφιάς φύση που την αγκαλιάζει.
Η περιοχή είναι η βάση για το Χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων που λειτουργεί από το 1988 και αποτελεί έναν παράδεισο χειμερινών σπορ. Απέχει μόλις 14χλμ. και βρίσκεται στην θέση Ξηρόκαμπος ενώ διαθέτει από τις ωραιότερες πίστες σκι στην Ελλάδα. Για όσους πάλι αγαπούν τις εκδρομές και τις εξερευνήσεις, έχουν την δυνατότητα να θαυμάσουν μνημεία σπάνιας φυσικής ομορφιάς.
Η λεπτομέρεια που θα κάνει τα Καλάβρυτα ακαταμάχητα, στα μάτια σας, είναι ότι αν και είναι ορεινή περιοχή, η πρόσβαση στην θάλασσα είναι εύκολη, μόλις μισή ώρα για να απολαύσετε τις υπέροχες παραλίες του Κορινθιακού.
- Στις παραδοσιακές ταβέρνες της περιοχής θα γευθείτε ντόπια κρέατα, λουκάνικα και φασολάδα.
- Μην φύγετε από τα Καλάβρυτα χωρίς να δοκιμάσετε την φέτα Καλαβρύτων, τα γαλακτοκομικά τους προϊόντα και τα ζυμαρικά, όλα δικής τους παραγωγής.
Σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού γίνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις (θέατρο, συναυλίες κ.α.) στα Καλάβρυτα.
- Στις 15 Αυγούστου διοργανώνεται πανηγύρι στην περιοχή.
- Τέλος, στα Καλάβρυτα γιορτάζεται η απελευθέρωση από τους Τούρκους στις 21 Μαρτίου 1821, με μεγάλη εμποροπανήγυρη στα τέλη Σεπτεμβρίου, ενώ, με διάφορες εκδηλώσεις τιμάται η μνήμη των εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς στις 13 Δεκεμβρίου 1943.
- Πανελλήνιο Πέρασμα στο Φαράγγι του Βουραϊκού, που διοργανώνει ο Σύλλογος Ορειβασίας - Χιονοδρομίας - Αναρρίχησης Προστασίας Περιβάλλοντος Καλαβρύτων και πραγματοποιείται κάθε χρόνο το προτελευταίο Σαββατοκύριακο του Μάιου.
~ Καλάβρυτα. Περιήγηση στην πόλη των Καλαβρύτων και την γύρω περιοχή
Σε απόσταση μόλις 77 χλμ από την Πάτρα και 200 χλμ από την Αθήνα, τα Καλάβρυτα αποτελούν έναν από τους πλέον δημοφιλείς χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα.
Η σπάνια φυσική ομορφιά, τα έντονα παραδοσιακά στοιχεία, τα ιστορικά μνημεία και η γαλήνη...
~ Το Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων στο Χελμό
Το Χιονοδρομικό Κέντρο των Καλαβρύτων, είναι από τα πιο φημισμένα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας, γεγονός που οφείλεται εκτός από τις υπηρεσίες που προσφέρει και την ομορφιά του τοπίου, στην σχετικά μικρή απόσταση από την Αθήνα, πράγμα που διευκολύνει ακόμη και για μια μονοήμερη εξόρμηση...
~ Τα Καλάβρυτα και τα αξιοθέατα με το φακό της Ιωάννας Παραβάλουν
Κατάφυτες πλαγιές, ορμητικά ποτάμια, οργανωμένο χιονοδρομικό κέντρο κι ένα τρενάκι, ο περίφημος Οδοντωτός, που σκαρφαλώνει στο Χελμό, για να φτάσει ως τα Καλάβρυτα, την «πόλη-σταθμό» στην Ιστορία της Ελλάδας.
Ανακαλύψτε την άγνωστη ομορφιά της, ελάτε πιο κοντά στη φύση και ανανεωθείτε μέσα σ’ ένα Σαββατοκύριακο....
~ Ζαρούχλα Η Ζαρούχλα είναι ένα πανέμορφο χωριό κυριολεκτικά βυθισμένο στο πράσινο που χαλαρώνει και αναζωογωνεί τον επισκέπτη από την πρώτη κιόλας μέρα. Τα καταπράσινα έλατα, οι καστανιές, η ομιχλώδης ατμόσφαιρα και οι μυρωδιές από τα αναμμένα τζάκια δημιουργούν ένα ειδυλιακό κλίμα και ένα χαλαρωτικό συναίσθημα...
~ Σπήλαιο Λιμνών στα Καστριά
Το όνομά του το οφείλει στις πολλές μικρές λίμνες που σχηματίζονται στο εσωτερικό του και η μοναδικότητά του είναι το αποτέλεσμα της εκπληκτικής εσωτερικής του διαμόρφωσης σε τρία διαφορετικά επίπεδα, γεγονός που δεν έχει εντοπιστεί σε κανένα άλλο σπήλαιο του κόσμου...
~ Μαγευτική περιήγηση με τον οδοντωτό σιδηρόδρομο
Ένα μαγευτικό ταξίδι μέσα από το Φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού αποτελεί ένα από τα ωραιότερα αξιοθέατα της χώρας μας. Χρονολογείται από το 1889 και την κατασκευή του αποφάσισε ο Χαρίλαος Τρικούπης. Έργο δύσκολο που το ανέλαβαν τεχνίτες από τη Γαλλία και την Ιταλία, είχε διάρκεια επτά χρόνια. Το πρώτο του δρομολόγιο έγινε στις 10 Μαρτίου του 1896 και πρώτος επιβάτης ήταν ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Α'...
~ Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου
Η Ιερά Μονή της Θεοτόκου του Μεγάλου Σπηλαίου βρίσκεται στα ορεινά Καλάβρυτα σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από την πόλη των Καλαβρύτων. Η μορφολογία του εδάφους που είναι κτισμένη η Μονή είναι αυτή που της έδωσε την ονομασία της, με τον τεράστιο βράχο να στέκεται απο πάνω της άγρυπνος φύλακας...
~Ιερά Μονή Αγιας Λαύρας
4,5 χιλιόμετρα από την πόλη των Καλαβρύτων χωμένη μέσα στα δέντρα είναι φυτεμένη η ιστορική μόνη της Αγίας Λαύρας.
Δεξιά της κύριας εισόδου του περιβόλου της μονής βρίσκεται το εκκλησάκι που εκεί κηρύχθηκε και ευλογήθηκε η επανάσταση από το Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό κατά την εορτή του Ευαγγελισμού του 1821...
~ Αξιοθέατα. Τι πρέπει να δείτεΤι πρέπει να δείτε στην περιοχή των Καλαβρύτων, κοντά στα Καλάβρυτα. Τόπος Θυσίας Καλαβρυτινών, Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, Ηρώο 1821, Αρχαιολογικός χώρος Αρχαίου Κλείτωρα, Κλήμα Παυσανία, Βουραϊκός ποταμός, Πλανητέρο - Πηγές Αροάνιου ποταμού, ποταμός Λάδωνας, λίμνη Λάδωνα...
~ Πεζοπορικές διαδρομές στην περιοχή των Καλαβρύτων
Τα Καλάβρυτα και η ευρύτερη περιοχή προσφέρεται για πεζοπορικές διαδρομές με διάφορους βαθμούς δυσκολίας, που θα συναρπάσουν με το υπέροχο φυσικό τοπίο καθώς και με τις εναλλαγές του...
Σχετικά βίντεο : - Μην φύγετε από τα Καλάβρυτα χωρίς να δοκιμάσετε την φέτα Καλαβρύτων, τα γαλακτοκομικά τους προϊόντα και τα ζυμαρικά, όλα δικής τους παραγωγής.
Σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού γίνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις (θέατρο, συναυλίες κ.α.) στα Καλάβρυτα.
- Στις 15 Αυγούστου διοργανώνεται πανηγύρι στην περιοχή.
- Τέλος, στα Καλάβρυτα γιορτάζεται η απελευθέρωση από τους Τούρκους στις 21 Μαρτίου 1821, με μεγάλη εμποροπανήγυρη στα τέλη Σεπτεμβρίου, ενώ, με διάφορες εκδηλώσεις τιμάται η μνήμη των εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς στις 13 Δεκεμβρίου 1943.
- Πανελλήνιο Πέρασμα στο Φαράγγι του Βουραϊκού, που διοργανώνει ο Σύλλογος Ορειβασίας - Χιονοδρομίας - Αναρρίχησης Προστασίας Περιβάλλοντος Καλαβρύτων και πραγματοποιείται κάθε χρόνο το προτελευταίο Σαββατοκύριακο του Μάιου.
~ Καλάβρυτα. Περιήγηση στην πόλη των Καλαβρύτων και την γύρω περιοχή
Σε απόσταση μόλις 77 χλμ από την Πάτρα και 200 χλμ από την Αθήνα, τα Καλάβρυτα αποτελούν έναν από τους πλέον δημοφιλείς χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα.
Η σπάνια φυσική ομορφιά, τα έντονα παραδοσιακά στοιχεία, τα ιστορικά μνημεία και η γαλήνη...
~ Το Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων στο Χελμό
Το Χιονοδρομικό Κέντρο των Καλαβρύτων, είναι από τα πιο φημισμένα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας, γεγονός που οφείλεται εκτός από τις υπηρεσίες που προσφέρει και την ομορφιά του τοπίου, στην σχετικά μικρή απόσταση από την Αθήνα, πράγμα που διευκολύνει ακόμη και για μια μονοήμερη εξόρμηση...
~ Τα Καλάβρυτα και τα αξιοθέατα με το φακό της Ιωάννας Παραβάλουν
Κατάφυτες πλαγιές, ορμητικά ποτάμια, οργανωμένο χιονοδρομικό κέντρο κι ένα τρενάκι, ο περίφημος Οδοντωτός, που σκαρφαλώνει στο Χελμό, για να φτάσει ως τα Καλάβρυτα, την «πόλη-σταθμό» στην Ιστορία της Ελλάδας.
Ανακαλύψτε την άγνωστη ομορφιά της, ελάτε πιο κοντά στη φύση και ανανεωθείτε μέσα σ’ ένα Σαββατοκύριακο....
~ Ζαρούχλα Η Ζαρούχλα είναι ένα πανέμορφο χωριό κυριολεκτικά βυθισμένο στο πράσινο που χαλαρώνει και αναζωογωνεί τον επισκέπτη από την πρώτη κιόλας μέρα. Τα καταπράσινα έλατα, οι καστανιές, η ομιχλώδης ατμόσφαιρα και οι μυρωδιές από τα αναμμένα τζάκια δημιουργούν ένα ειδυλιακό κλίμα και ένα χαλαρωτικό συναίσθημα...
~ Σπήλαιο Λιμνών στα Καστριά
Το όνομά του το οφείλει στις πολλές μικρές λίμνες που σχηματίζονται στο εσωτερικό του και η μοναδικότητά του είναι το αποτέλεσμα της εκπληκτικής εσωτερικής του διαμόρφωσης σε τρία διαφορετικά επίπεδα, γεγονός που δεν έχει εντοπιστεί σε κανένα άλλο σπήλαιο του κόσμου...
~ Μαγευτική περιήγηση με τον οδοντωτό σιδηρόδρομο
Ένα μαγευτικό ταξίδι μέσα από το Φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού αποτελεί ένα από τα ωραιότερα αξιοθέατα της χώρας μας. Χρονολογείται από το 1889 και την κατασκευή του αποφάσισε ο Χαρίλαος Τρικούπης. Έργο δύσκολο που το ανέλαβαν τεχνίτες από τη Γαλλία και την Ιταλία, είχε διάρκεια επτά χρόνια. Το πρώτο του δρομολόγιο έγινε στις 10 Μαρτίου του 1896 και πρώτος επιβάτης ήταν ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Α'...
~ Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου
Η Ιερά Μονή της Θεοτόκου του Μεγάλου Σπηλαίου βρίσκεται στα ορεινά Καλάβρυτα σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από την πόλη των Καλαβρύτων. Η μορφολογία του εδάφους που είναι κτισμένη η Μονή είναι αυτή που της έδωσε την ονομασία της, με τον τεράστιο βράχο να στέκεται απο πάνω της άγρυπνος φύλακας...
~Ιερά Μονή Αγιας Λαύρας
4,5 χιλιόμετρα από την πόλη των Καλαβρύτων χωμένη μέσα στα δέντρα είναι φυτεμένη η ιστορική μόνη της Αγίας Λαύρας.
Δεξιά της κύριας εισόδου του περιβόλου της μονής βρίσκεται το εκκλησάκι που εκεί κηρύχθηκε και ευλογήθηκε η επανάσταση από το Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό κατά την εορτή του Ευαγγελισμού του 1821...
~ Αξιοθέατα. Τι πρέπει να δείτεΤι πρέπει να δείτε στην περιοχή των Καλαβρύτων, κοντά στα Καλάβρυτα. Τόπος Θυσίας Καλαβρυτινών, Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, Ηρώο 1821, Αρχαιολογικός χώρος Αρχαίου Κλείτωρα, Κλήμα Παυσανία, Βουραϊκός ποταμός, Πλανητέρο - Πηγές Αροάνιου ποταμού, ποταμός Λάδωνας, λίμνη Λάδωνα...
~ Πεζοπορικές διαδρομές στην περιοχή των Καλαβρύτων
Τα Καλάβρυτα και η ευρύτερη περιοχή προσφέρεται για πεζοπορικές διαδρομές με διάφορους βαθμούς δυσκολίας, που θα συναρπάσουν με το υπέροχο φυσικό τοπίο καθώς και με τις εναλλαγές του...
~** 24 Σ. Σ. Διακοφτό 19/04/2015: http://youtu.be/4iypr-3ahm0 ,
~** 12 Διαδρομή Κλειτορίας- Σπήλαιο Λιμνών - Καλάβρυτα 19/04/2015: http://youtu.be/IAO3tujBP4Q ,
~**14 Καλάβρυτα Μονή Αγίας Λαύρας αφήγηση 19/04/2015: http://youtu.be/HePeuAe9zYM ,
~**14 α Ο Χελμός χιονισμένος 19/04/2015: http://youtu.be/6Y2NHFoKBcU ,
~**15 ΒΟΥΡΑΪΚΟΣ ποταμός και Βουραϊκό φαράγγι 19/04/2015: http://youtu.be/Ern3k5xQTCU ,
~**16 ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ Σ. Σ. 19/04/2015: http://youtu.be/2UOB_1Ki8C8 ,
~**17 Καλάβρυτα-Βουραϊκός-Διακοφτό/ τραινάκι 19/042015: http://youtu.be/uj7s-uLATRw ,
~**18 Διαδρομή Καλάβρυτα- Διακοπτό με οδοντωτό 19/04/2015: http://youtu.be/MLeF0KUOp70 ,
~**19 Βουραϊκός ποταμός και Φαράγγι διαδρομή με τρενάκι 19/04/2015 Ζαχλωρού –Μ. Σπήλαιον : http://youtu.be/5KqdVbH771A ,
~** 20 Βουραϊκός διαδρομή με τρενάκι 19/04/2015: http://youtu.be/Vw2FxiiKt1o ,
~** | Οδοντωτός Σιδηρόδρομος |
|
~** Το φαράγγι του Βουραϊκού
Κατά τον μύθο ο Ηρακλής αγαπούσε την Βούδα κόρη του Νεφεληγερέτη και της Ελίκης κι άνοιξε το πέρασμα για να φτάσει κάτω στη θάλασσα και να τη συναντήσει. Από αυτήν πήρε και το όνομα του ο Βουραϊκός ποταμός.
Στις όχθες του Βουραϊκού ποταμού υπάρχει σπήλαιο όπου κατά την μυθολογία ήταν μαντείο αφιερωμένο στον Ηρακλή. Εκεί οι προσκυνητές έριχναν τους αστραγάλους και διάβαζαν τους χρησμούς στους Πίνακες της Γνώσης, όπως τους αποκαλούσαν.
Ο οδοντωτός
Ο Οδοντωτός σιδηρόδρομος είναι έργο του Χαρίλαου Τρικούπη. Η σύμβαση της κατασκευής της γραμμής υπογράφηκε το 1889 και η κατασκευή της τελείωσε επτά χρόνια μετά. Ο σχεδιασμός της γραμμής έγινε από γάλλους τεχνικούς. Το έργο ήταν πολύ δύσκολο λόγω του δύσβατου του εδάφους. Στις 10 Μαρτίου 1896 το τρένο πραγματοποίησε το πρώτο του δρομολόγιο.
Η διαδρομή ξεκινά από το Διακοπτό διασχίζει το φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού που αποτελεί ένα από τα ομορφότερα φυσικά αξιοθέατα της χώρας μας, περνά το χωριό Ζαχλωρού και καταλήγει στα Καλάβρυτα. Έχει μάλιστα χαρακτηριστεί ως η πλέον θεαματική σιδηροδρομική γραμμή των Βαλκανίων.
Η διαδρομή ξεκινά από το Διακοπτό διασχίζει το φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού που αποτελεί ένα από τα ομορφότερα φυσικά αξιοθέατα της χώρας μας, περνά το χωριό Ζαχλωρού και καταλήγει στα Καλάβρυτα. Έχει μάλιστα χαρακτηριστεί ως η πλέον θεαματική σιδηροδρομική γραμμή των Βαλκανίων.
Η απόσταση Διακοπτό - Καλάβρυτα είναι 22,4 χιλιόμετρα και το ηρωικό τρενάκι τη διανύει σε μια ώρα. Η ταχύτητά του κυμαίνεται μεταξύ 30 - 40 χιλ./ώρα στην απλή γραμμή και 6 - 15 χιλ./ώρα όταν χρησιμοποιεί τα «δόντια» (μηχανισμός οδοντωτού άξονα που έχει τοποθετηθεί ανάμεσα στις σιδηροτροχιές και ο οποίος υποβοηθά το συρμό στα σημεία της γραμμής που έχουν μεγάλη κλίση). Είναι ο στενότερος οδοντωτός στην Ευρώπη, με πλάτος γραμμής μόλις 75 εκατοστά.
Ξεκινώντας από το σταθμό του Διακοπτού, ο Οδοντωτός ανηφορίζει μέσα από το φαράγγι του Βουραϊκού προς τα Καλάβρυτα που βρίσκονται σε υψόμετρο 750 μέτρων. Το πρώτο κομμάτι που διανύει είναι ομαλό ενώ σταδιακά η κλίση της γραμμής αυξάνει αναγκάζοντας το τρενάκι να χρησιμοποιήσει τα δόντια του. Την πρώτη στάση του την κάνει στον οικισμό Νιάματα, όπου βρίσκεται και το πρώτο στένωμα της διαδρομής. Περνώντας μέσα από αλλεπάλληλες λαξεμένες στο βράχο στοές, με μικρά ανοίγματα μέσα απ' τα οποία μπορεί να δει κανείς στα πεταχτά απέναντι, τις σπηλιές στα βράχια και τους απίστευτους σταλαγμίτες, ο Οδοντωτός φτάνει στη στάση των Τρικλιών όπου μαζεύει τα δόντια του. Μην περιμένετε βέβαια να δείτε πολύ κόσμο να ανεβαίνει ή να κατεβαίνει σ' αυτές τις στάσεις, οι οποίες παλιότερα εξυπηρετούσαν κοντινούς οικισμούς.
Συνεχίζει τη διαδρομή του περνώντας μέσα από τοπία άγριας φύσης με καταρράκτες που λαξεύουν με απερίγραπτο τρόπο τα βράχια δημιουργώντας μοναδικούς σχηματισμούς, και φτάνει στις «Πόρτες», το στενότερο και εντυπωσιακότερο σημείο της διαδρομής. Εκεί το τρενάκι μπαίνει στην πιο χαρακτηριστική σήραγγα της γραμμής, στις δύο εισόδους της οποίας διατηρούνται ακόμη και σήμερα οι τεράστιες σιδερένιες πόρτες, που άνοιγαν μόνο για τη διέλευση του οδοντωτού και κατόπιν έκλειναν και πάλι, αποκλείοντας έτσι τη διάβαση των πεζών.
Ο Οδοντωτός βγάζει πάλι τα δόντια του για να φτάσει στον επόμενο σταθμό «Μέγα Σπήλαιο», στον οικισμό της Κάτω Ζαχλωρούς. Κατεβαίνοντας κανείς στο σταθμό αυτό, μπορεί να επισκεφτεί με τα πόδια το μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου. Μετά την Κάτω Ζαχλωρού, η διαδρομή ομαλοποιείται και πάλι και μέσα από καταπράσινα τοπία, τρεχούμενα νερά και γραφικά πέτρινα σπιτάκια, ο Οδοντωτός φτάνει στον προτελευταίο σταθμό της Κερπινής κι από κει τέλος στα Καλάβρυτα.
Η κατάβαση με τα πόδια
Η κατάβαση από τα Καλάβρυτα στο Διακοφτό ακολουθώντας τις γραμμές του Οδοντωτού απαιτεί περίπου 6 ώρες πεζοπορίας ενώ η αντίστοιχη ανάβαση περίπου 7 με 8 ώρες. Η διαδρομή αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4.
Συνήθως οι περιπατητές ξεκινούν την κατάβασή τους από την Κάτω Ζαχλωρού, αφού πρώτα πιουν ένα καφεδάκι ή φάνε παραδοσιακές τυρόπιτες κάτω από τα Πλατάνια (4 ώρες μέχρι το Διακοπτό).
Η κατάβαση γίνεται περπατώντας πάνω στις ράγες του τρένου. Οι περιπατητές θα απολαύσουν πραγματικά το φαράγγι, αφού κατά τη σε κάθε στροφή της γραμμής άλλοτε ξεδιπλώνονται μπροστά τους ασυγκράτητοι τρομακτικοί καταρράκτες, άλλοτε στοές που μπαίνουν και βγαίνουν τρέχοντας για ν' αποφύγουν τυχόν... «στενές επαφές» με το τρενάκι, εγκαταλελειμμένα πετρόχτιστα σπιτάκια με τηλέγραφο που σε γύριζουν πίσω στο χρόνο, αποπροσανατολισμένα ζωντανά, βράχια σμιλευμένα από τα ορμητικά νερά να έχουν πάρει μορφές που δε βάζει ο νους και το απολαυστικότερο όλων, οι φοβερές εναέριες γέφυρες! Το απόλυτο κενό κάτω από τα πόδια του διαβάτη, το σημείο όπου εύχεσαι να μην συναντήσεις τον Οδοντωτό.
Κι έτσι κυλά η διαδρομή, η οποία προς το τέλος της γίνεται κάπως πιο άχαρη, αφού σταδιακά τα άγρια τοπία, τα τρεχούμενα νερά και οι πανέμορφες στοές παραχωρούν τη θέση τους σε πιο ήπια βλάστηση, με τα νερά του Βουραϊκού ποταμού να κυλάνε τώρα αργά προς τη θάλασσα.
Χρήσιμες πληροφορίες:
Πηγές: Ε. Κατσικερού, Routes.gr, Ένωση ξενοδόχων και τουριστικών καταλυμάτων Καλαβρύτων
|
~**16 ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ Σ. Σ. 19/04/2015: http://youtu.be/2UOB_1Ki8C8 ,
~**17
Καλάβρυτα-Βουραϊκός-Διακοφτό/ τραινάκι
19/042015: http://youtu.be/uj7s-uLATRw
,
~**18
Διαδρομή Καλάβρυτα- Διακοπτό με οδοντωτό 19/04/2015: http://youtu.be/MLeF0KUOp70
, *** Ι Μ. ΑΓΙΑΣ ΛΑΥΡΑΣ :
~ Βρίσκεται σε απόσταση 4,5 χιλιόμετρων από την πόλη των Καλαβρύτων χωμένη μέσα στα δέντρα.
- Δεξιά της κύριας εισόδου του περιβόλου της μονής βρίσκεται το εκκλησάκι που εκεί κηρύχθηκε και ευλογήθηκε η επανάσταση από το Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό κατά την εορτή του Ευαγγελισμού του 1821.
Σύντομο ιστορικόΗ Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας ιδρύθηκε το 961 μ.Χ. από ένα συνασκητή του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου, ο οποίος έκτισε την Μέγιστη Λαύρα του Αγίου Ορους.
- Η πρώτη Μονή κτίστηκε 300 μέτρα δυτικά της σημερινής, στη ρίζα ενός βράχου. Οι μοναχοί ζούσαν σε ομάδες και έκαναν διάφορα χειροτεχνήματα που παρέδιδαν στην Μονή, η οποία με τη σειρά της αφού τα πουλούσε έδινε στους μοναχούς τα απαραίτητα προς το ζην.
- Στην ακμή της η παλιά Μονή έφτασε να έχει 964 μοναχούς. Το 1585 η Μονή καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους με αποτέλεσμα για δεκαπέντε χρόνια να μείνει ακατοίκητη και τους μοναχούς να διασκορπιστούν σε διάφορα μετόχια που είχε η Μονή.
- Το 1600 γίνεται μία προσπάθεια ανοικοδόμησης στον ίδιο χώρο από έναν Καλαβρυτινό με το όνομα Ιωάννης, χωρίς όμως σπουδαία αποτελέσματα, επειδή το έδαφος είναι απότομο, επικλινές και με βράχια να πέφτουν που κατέστρεφαν ότι κτιζόταν.
Το 1689 η Μονή μεταφέρεται σε πιο ομαλό χώρο, εκεί που βρίσκεται σήμερα ο ιστορικός ναός που κτίστηκε το 1692. Ο ναός και η Μονή κτίστηκαν χάρη στη δραστηριότητα και ενέργειες του καθηγουμένου Ευγένιου και τη χορηγία Μολδαβών ηγεμόνων.
- Στο καθολικό της Μονής στις 18 Μαρτίου 1821 ο αρχιεπίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε το Ιερό Λάβαρο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, το οποίο χρησίμευε ως παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης, ώρκισε τους πρωταγωνιστές της Επαναστάσεως και ξεκίνησε ο αγώνας για την απελευθέρωση του Γένους. Ολο το μοναστηριακό συγκρότημα γύρω από τον ιστορικό Ναό αλλά και το Ναό τα πυρπόλησε ο Ιμπραήμ τον Μάιο του 1826. Το κτιριακό συγκρότημα καταστράφηκε και έμεινε μόνο ο Ναός σε ημιερειπιώδη κατάσταση όπως φαίνεται μέχρι σήμερα.
- Το 1828 θεμελιώνεται η νέα Μονή στη θέση που βρίσκεται σήμερα, η οποία ολοκληρώθηκε με πολλούς κόπους, στερήσεις και δυσκολίες. Το 1851 κτίζεται ο κεντρικός Ναός και το καθολικό της Μονής.
Στις 14 Δεκεμβρίου 1943 (την επομένη του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος) καίγεται ολόκληρη η Μονή από τους γερμανούς κατακτητές, οι οποίοι φονεύουν και όσους μοναχούς βρίσκονται κατά την ώρα της καταστροφής στη Μονή, κάτω από τον Ιστορικό Πλάτανο, χωρίς να πειράξουν όμως το καθολικό.
- Το σημερινό κτίσμα άρχισε να κτίζετε το 1947 με σχέδιο του καθηγητού Αν. Ορλάνδου και τελείωσε το 1950.
~* Πολύτιμα κειμήλια
Ο πολυτιμότερος θησαυρός που βρίσκεται στο μοναστήρι είναι το Λάβαρο της ορκωμοσίας των αγωνιστών του 1821, η πρώτη δηλαδή σημαία του Ελληνικού Έθνους. Επιπλέον, ο Επιτάφιος του 1754 κεντημένος στη Σμύρνη, η εικόνα του Αγίου Γεωργίου κεντημένη στην Κωνσταντινούπολη από την Κωκώνα του Ρολογά, ευαγγέλιο δωρισμένο από την αυτοκράτειρα της Ρωσίας Αικατερίνη Β’ τη Μεγάλη, τα χρυσοκέντητα άμφια του Παλαιών Πατρών Γερμανού, εγκόλπια, ξυλόγλυπτοι σταυροί και λειψανοθήκες αγίων.
~ Επίσης, ξεχωρίζει η κάρα του “Αγίου Αλεξίου του ανθρώπου του Θεού”, πολιούχου της Μαρτυρικής Πόλης των Καλαβρύτων, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 17 Μαρτίου, και είναι δωρεά του Αυτοκράτορα Εμμανουήλ Παλαιολόγου το 1398. Υπάρχουν επίσης, η κάρα του Αγίου Φιλαρέτου του Ελεήμονος, του Αγίου Παντελεήμονος, της Αγίας Παρασκευής, των Αγίων Αναργύρων κλπ.
~ Εκτός από τα σημαντικά ιερά κειμήλια και λείψανα που υπάρχουν στην Ιερά Μονή, πολύ σημαντικός θησαυρός είναι τα 3.000 έντυπα στη βιβλιοθήκη της. Το αρχαιότερο χρονολογείται από το 1502. Στη συγκρότηση της βιβλιοθήκης συνέβαλαν σημαντικά ο Κύριλλος Λαυριώτης το 1796 και ο Καλαβρυτινός δάσκαλος μοναχός Γρηγόριος Ιωαννίδης το 1929.
~ Δείτε στο χώρο της Μονής όπου υπάρχει ο πλάτανος που φονεύθηκαν οι μοναχοί το 1943 με την πληροφοριακή επιγραφή “Κάτωθεν της Ιστορικής ταύτης Πλατάνου συνεκεντρώθησαν οι υπό του Παλαιών Πατρών Γερμανού Ορκισθέντες Πρωταγωνισταί της Ελληνικής Επαναστάσεως με τα στρατεύματά των και αφού έκαναν δέησιν προς τον Θεόν υπέρ επιτυχίας του αγώνος των, με το Ιερόν Λάβαρον ως σημαίαν εξεκίνησαν δια την κατάληψιν των Καλαβρύτων την 21 Μαρτίου 1821.
Ενθάδε εφονεύθησαν και οι εν τη Μονή ευρεθέντες πατέρες υπό των Γερμανών κατακτητών την 14ην Δεκεμβρίου του 1943.”
Μονή Αγίας Λαύρας .-
https://youtu.be/aWD3bpf-5p0 , = Οδοντωτός σιδηρόδρομος - Μένουμε Ελλάδα - 25.07.2012 .-
https://youtu.be/FH-G8Wnudlc , = Καλάβρυτα Διακοφτό με τον
οδοντωτό, https://youtu.be/nuolvyIScCk , = Οδοντωτός
Σιδηρόδρομος Διακοπτού-Καλαβρύτων/Diakofto-Kalabryta Rack Railway
https://youtu.be/F32WBDXnW54 , = ΟΔΟΝΤΩΤΟΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ ταξίδι των αισθήσεων , https://youtu.be/xe_bQw0xBRM , = ΔΚ 8001 Ατμάμαξα οδοντωτού Διακοπτό Καλάβρυτα ,
ODONTOTOS Rack R/R (Greek Narration) = https://youtu.be/hT3fMkO3Qfk
, https://youtu.be/F32WBDXnW54 , = ΟΔΟΝΤΩΤΟΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ ταξίδι των αισθήσεων , https://youtu.be/xe_bQw0xBRM , = ΔΚ 8001 Ατμάμαξα οδοντωτού Διακοπτό Καλάβρυτα ,
~* Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου
~ Η Ιερά Μονή της Θεοτόκου του Μεγάλου Σπηλαίου βρίσκεται στα ορεινά Καλάβρυτα σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από την πόλη των Καλαβρύτων. Η μορφολογία του εδάφους που είναι κτισμένη η Μονή είναι αυτή που της έδωσε την ονομασία της, με τον τεράστιο βράχο να στέκεται απο πάνω της άγρυπνος φύλακας, ενώ από κάτω απλώνεται η κοιλάδα του Βουραϊκού.
Είναι κτισμένη σε ύψος 924 μέτρων, στη σπηλιά της ρίζας ενός τεράστιου βράχου, βάθους 30 μέτρων, ύψους 60 μέτρων και πλάτους 60 μέτρων.
Η θέση της Μονής είναι εξαιρετική και πλεονεκτική έναντι όποιων την επιβουλεύονταν, με αποτέλεσμα σε όλη την ιστορία της να μην κατακτηθεί από αλλόφυλο.
Το μοναστήρι έχει πάνω από ογδόντα κελλιά χωρισμένα σε ορόφους, με το Καθολικό της Μονής τον ναό της Θεοτόκου να βρίσκεται στον τρίτο όροφο, αγιογραφημένος από τον ιερέα Μανουήλ Ανδρόνο.
Αριστερά του Καθολικού υπάρχει πέρασμα που οδηγεί σε άλλο επίπεδο που είναι κτισμένο το παρεκκλήσι της Οσίας Ευφροσύνης. Κοντά σε αυτό το παρεκκλήσι είναι κτισμένοι τρεις συνεχόμενοι ναϊσκοι: της Αγίας Αικατερίνης, του Οσίου Λουκά του Στειριώτου και των Αγίων Ταξιαρχών, ενώ σε ένα επίπεδο πιο ψηλά από αυτό του Καθολικού υπάρχει παρεκκλήσι των τριών Ταξιαρχών. Πάνω από το μοναστήρι στην κορυφή του βράχου όπου είχαν κτιστεί δύο πύργοι για την άμυνά του, υπάρχουν τα παρεκκλήσια της Αναλήψεως και του Απ. Λουκά.
Κατά την παράδοση το μοναστήρι ιδρύθηκε το 362 μ.Χ. από τους μοναχούς Συμεών και Θεόδωρο στη θέση που βρέθηκε η εικόνα της Παναγιάς από μια βοσκοπούλα στο βάθος της σπηλιάς εκεί όπου υπάρχει η πηγή. Η εικόνα είναι πλασμένη από κερί και μαστίχα από τον Ευαγγελιστή Λουκά.
Η Μονή έχει καταστραφεί τέσσερις φορές από πυρκαγιές, το 840, το 1400, το 1640 και το 1934 πάντοτε όμως διεσώζετο η Αγία Εικόνα με τρόπο θαυμαστό.
Η δράση και γενικότερα η συμβολή του Μεγάλου Σπηλαίου στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης εναντίον του τουρκικού ζυγού έπαιξε σημαντικότατο ρόλο και είναι από τις πιο λαμπρές σελίδες της ιστορίας της Μονής.
Η Εικόνα της Θεοτόκου
Η εικόνα είναι ανάγλυφη πάχους τριών πόντων και παριστά τη Θεοτόκο με το κεφάλι να γέρνει ελαφρά προς τα αριστερά, ενώ στο δεξί της χέρι κρατά το θείο βρέφος. Ο Ιησούς με το αριστερό του χέρι κρατά την Παρθένο, ενώ με το δεξί κρατά το Ευαγγέλιο.
Τα φορέματα ήταν διακοσμημένα με χρυσοκονδυλιές, η καταστροφική πυρκαγιά του 1640, όμως, που έπληξε το μοναστήρι αλλοίωσε το χρώμα και το χρυσό των φορεμάτων και σκούρυνε το πρόσωπο.
Αμφότερα της εικόνας υπάρχουν οι Αρχάγγελοι, ενώ στις τέσσερεις γωνιές τα Σεραφείμ και Χερουβείμ. Το φόντο της εικόνας είναι γεμάτο ανάγλυφες (πιο ελαφρές του αναγλύφου των προσώπων) διακοσμήσεις. Αυτά αποτελούν και την αρχική εικόνα στην οποία κατά διαστήματα προστέθηκαν και άλλα στοιχεία, όπως η μεταλλική επένδυση, τα φωτοστέφανα κ.ά.
Στο Μουσείο της Μονής υπάρχουν πολλά ιερά και εθνικά κειμήλια: εθνικές στολές, χειρόγραφα με εξαίρετες μικρογραφίες, πολύτιμοι χρυσοί σταυροί με τίμιο ξύλο, χαλκογραφίες, προσωπογραφίες κ.α. Σε ειδικό παρεκκλήσιο πολλές εικόνες, λειψανοθήκες με οστά πολλών Αγίων και τις κάρες των ιδρυτών της Μονής.
Το μοναστήρι γιορτάζει το δεκαπενταύγουστο στη μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Στη Μονή αξίζει να δείτε το "Τρύπιο Λιθάρι", άνοιγμα από το οποίο το φως του ήλιου περνά μόνο στις δύο Ισημερίες. Ακόμη την βραχώδη περιοχή "κισωτή" από την οποία τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1943 έριξαν τους πατέρες της Μονής καθώς και πολλούς προσκυνητές και τον πύργο - φρούριο που βρίσκεται στην κορυφή του βράχου του Μεγάλου Σπηλαίου.
~** https://youtu.be/eJDhPz-HGew , =Οδοντωτός Σιδηρόδρομος-Odontotos rack railway,
~ Πριν από 113 περίπου χρόνια, το όμορφο τρενάκι του Οδοντωτού Σιδηρόδρομου Διακοπτού- Καλαβρύτων, άρχισε το γραφικό του ταξίδι και έγινε το ποιο ξακουστό Ελληνικό τρένο.
Διανύει μία από τις ωραιότερες διαδρομές της χώρας μας που χαρακτηρίστηκε και ως η ομορφότερη των Βαλκανίων. Βρίσκεται στη βόρεια Πελοπόννησο και στα 22,4 χιλιόμετρα της διαδρομής του, αναρριχάται σε υψόμετρο 720 μέτρων, περνάει μέσα από την ανυπέρβλητη φυσική ομορφιά του Βουραϊκού φαραγγιού κατά μήκος του ποταμού και συνδέει το παραλιακό Διακοφτό με τα ορεινά Καλάβρυτα. Στη διαδρομή του κάνει στάσεις στο χωριό Ζαχλωρού, στο παλιό Μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου και στην Κερπινή.
~* 113 years ago the beautiful train
of cog railway Diakopto-Kalavryta began picturesque journey and became the most
famous Greek train.
Experiencing one of the most beautiful trails of our country and was featured
as the most beautiful in the Balkans. Located on the northern Peloponnese, at
the 22.4 km route, climbing 720 meters in altitude, passes through the sublime
beauty of Vouraikos gorge along the river and connects the beach Diakofto to
the mountains Kalavrita, stopping en route at Zachlorou, the old Mega Spilaion
Monastery and Kerpini.
~ https://youtu.be/nuolvyIScCk = Οδοντωτός
Σιδηρόδρομος Διακοπτου-Καλαβρύτων/Diakofto ,
• Η λέξη ¨ Οδοντωτός¨ προέρχεται από τα ¨δόντια¨ που χρησιμοποιούν αυτού του τύπου οι Σιδηρόδρομοι για να ανεβαίνουν σκαρφαλώνοντας υπερνικώντας τις μεγάλες κλήσεις, αλλά και για να τους βοηθάνε στο φρενάρισμα του απότομου κατεβάσματος.
https://youtu.be/aWD3bpf-5p0 , = Οδοντωτός σιδηρόδρομος - Μένουμε Ελλάδα - 25.07.2012 .-
*** ΣΤΗ ΖΑΧΛΩΡΟΥ Καλαβρύτων Ν. Αχαϊας Το όμορφο χωριό του Βουραϊκού :
Στα Καλάβρυτα, στο πανέμορφο ορεινό χωριό της Ζαχλωρούς, στην Κάτω Ζαχλωρού, βρισκεται το Όνειρο Ζαχλωρούς το οποίο απέχει 180 χλμ. από την Αθήνα. Το κατάλυμα μας είναι χωμένο μέσα στην πυκνή βλάστηση στο φαράγγι του Βουραϊκού, ένα από τα ωραιότερα φυσικά αξιοθέατα στα Καλάβρυτα καθώς και ολόκληρης της χώρας μας.
Η γραφικότητα της περιοχής συνεχίζεται με τρόπο ιδανικό, καθώς ακριβώς απέναντι βρίσκεται ο σταθμός του ΟΣΕ απ’ όπου περνάει ο οδοντωτός, ένα all time classic της περιοχής: Είναι το τρενάκι προς Διακοπτό και Καλάβρυτα, το οποίο αν δεν έχετε χρησιμοποιήσει ποτέ, έχει φτάσει η ώρα να δοκιμάσετε.
Η απόσταση του Όνειρο Ζαχλωρούς από τα Καλάβρυτα (το κέντρο της πολής) είναι μόλις 5 χλμ, 15 χλμ. από το Χιονοδρομικό Κέντρο Καλαβρύτων και 30χλμ. από το Διακοπτό.Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τις φυσικές ομορφιές του χωριού και να επισκεφθεί τα ιστορικά Καλάβρυτα με τις γνωστές σε όλους Μονές της Αγίας Λαύρας και του Μέγα Σπηλαίου που απέχουν από το χωριό 3 και 8 χλμ. αντίστοιχα. Επίσης ένα από τα must-see στην περιοχή, είναι το διάσημο Σπήλαιο των Λιμνών, κοντά στο χωριό Καστριές που απέχει μόλις 17 χλμ από το κατάλυμα μας.
Συνδυάζοντας την παραδοσιακή φιλοξενία μας με τη σύγχρονη αντίληψη παροχής υπηρεσιών, δημιουργήσαμε το “Όνειρο Ζαχλωρούς“ που αποτελείται από πολυτελής πέτρινες κατοικίες, ταβέρνα, καφετέρια, spa, gym, boutique παραδοσιακών προϊόντων, αίθουσα συνεδρίων και mini market για να κάνουμε ευχάριστη και άνετη τη διανομή σας στη Κάτω Ζαχλωρού Καλαβρύτων.
Το Όνειρο Ζαχλωρούς λειτουργεί όλες τις μέρες του χρόνου προσφέροντας υψηλού επιπέδου παροχές και υπηρεσίες. Πάντα έτοιμο να ικανοποιήσει τις ανάγκες του επισκέπτη, αποτελεί ιδανική επιλογή φιλοξενίας στα Καλάβρυτα τόσο για τουρίστες όσο και για επαγγελματίες. Συγκαταλεγόμαστε στα καλύτερα καταλύματα στα καλαβρυτα και αυτό είναι αποτέλεσμα πολλών ετών δουλειάς.
Πρώτο μελημά μας είναι να κρατάμε του επισκέπτες μας ευχαριστημένους.
***
~ ΑΘΛΗΤΙΚΗ Ενημέρωση :
*** ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ -ΤΣΣΚΑ 86-85 .- ^
Διαιτητές: Ράντοβιτς (Κροατία), Ανκαραλί (Τουρκία), Γιάβορ (Σλοβενία)Τα δεκάλεπτα: 14-20, 34-34, 56-53, 86-85
~ ΑΘΛΗΤΙΚΗ Ενημέρωση :
*** ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ -ΤΣΣΚΑ 86-85 .- ^
Διαιτητές: Ράντοβιτς (Κροατία), Ανκαραλί (Τουρκία), Γιάβορ (Σλοβενία)Τα δεκάλεπτα: 14-20, 34-34, 56-53, 86-85
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ (Ντούσκο Ιβάνοβιτς): Χαραλαμπόπουλος, Μποχωρίδης, Γιάνκοβιτς 9 (3), Φώτσης 12 (4), Νέλσον 4, Παππάς 25 (5), Μαυροκεφαλίδης 8 (1), Διαμαντίδης 15 (2), Γκιστ 11 (1), Μπατίστα 2, Μπλουμς
ΤΣΣΚΑ ΜΟΣΧΑΣ (Δημήτρης Ιτούδης): Ντε Κολό 19 (3), Τεόντοσιτς 12 (2), Νίκολς, Τζάκσον, Μαρκοϊσβίλι, Ουίμς 24 (4), Βορόντσεβιτς 5, Καούν 3, Κριάπα 1, Χάινς 10, Κιριλένκο 11
*
Η Φενέρμπαχτσε/Ούλκερ του Ζέλικο Ομπράντοβιτς , έγινε η πρώτη ομάδα που έκλεισε θέση στο Final 4 της Μαδρίτης, αφού νίκησε με 75-74 (65-65 κ.α.)στην παράταση της Μακάμπι μέσα στο Τελ Αβίβ και έτσι έκανε το 3-0 στη σειρά.
*** ΜΑΚΑΜΠΙ Τ.Α. -ΦΕΝΕΡ ΜΠΑΧΤΣΕ κ.α. 65-65 , 74-75 .- ^
Τα δεκάλεπτα: 20-13, 31-37, 45-50, 65-65, 74-75Μακάμπι Τελ Αβίβ (Γκούντες): Πάργκο 21 (2), Χέινς 5 (1), Σμιθ 8 (2), Ραντλ 19 (10ρ.), Λίνχαρτ 5 (1), Τάιους 6, Οχαγιόν 2, Λάντεσμπεργκ, Σχορτσανίτης 4, Αλεξάντερ 4.Φενερμπαχτσέ/Ούλκερ (Ομπράντοβιτς): Γκάουντλοκ 15 (2), Ζήσης 19 (3τρ., 5 ασ.), Μπιέλιτσα 5 (1), Ερντέν 6, Μαχμούτογλου, Μπογκντάνοβιτς 8 (2), Τσετίν, Σαβάς 2, Ζόριτς 1, Βέσελι 12, Σιπάχι, Πρέλντζιτς 7 (2).
Πιο εύκολα απ΄ό,τι περίμενε κι ο πιο αισιόδοξος φίλος της, η Βέροια νίκησε 4-0 τον Αστέρα Τρίπολης στην Ημαθία και εξασφάλισε ουσιαστικά την παραμονή της στην κατηγορία.
*** ΒΕΡΟΙΑ -ΑΣΤΕΡΑΣ Τρίπολης 4-0 .- ^
Τα γκολ : οι Ντουμίτρου (12΄), Μπεν (35΄-πέναλτι, 65΄), Πέρεζ (57΄).
ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ: Κουτσιάυτης
ΚΙΤΡΙΝΕΣ: Βεργώνης, Γεωργιάδης, Καλί - Ρόλε
ΚΟΚΚΙΝΗ: Θεοδωρόπουλος (32΄)ΒΕΡΟΙΑ (Στέφανος Γαϊτάνος): Καντιμοίρης, Μαραγκός, Καλί, Βέρτζος, Νέτο, Βεργώνης, Μπαλάφας (83΄ Μπατιόν), Ντουμίτρου (79΄ Κάμπορα), Γεωργιάδης (46΄ Πέρεζ), Καλτσάς, Μπεν ΑΣΤΕΡΑΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ (Στάικος Βεργέτης): Θεοδωρόπουλος, Λούι, Σανκαρέ, Παντελιάδης, Ζησόπουλος, Πάρα (58΄ Μπαντιμπανγκά), Ρόλε (75΄ Τσοκάνης), Ιγκλέσιας, Μουνάφο (34΄ Κοσίτσκι), Γιαννιώτας, Μάσα
*** Σε αναμετρήσεις για την 31 αγωνιστική της Σούπερ Λίγκας σημειώθηκαν τα ακόλουθα αποτελέσματα:
ΟΦΗ-Πανιώνιος 0-3 (α.α.)Νίκη Βόλου-Πλατανιάς 0-3 (α.α.)Παναιτωλικός-Καλλονή 2-0Ξάνθη-Εργοτέλης 0-1
Κέρκυρα-ΠΑΟΚ 0-1Πανθρακικός-Παναθηναϊκός 2-1Ατρόμητος-ΠΑΣ Γιάννινα 1-1
Ολυμπιακός-Λεβαδειακός 4-0Βέροια-Αστέρας Τρίπολης 4-0
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ (σε 31 αγώνες)
1. Ολυμπιακός 73 2. ΠΑΟΚ 60
3. Παναθηναϊκός 59 4. Αστέρας Τρίπολης 52 5. ΠΑΣ Γιάννινα 51 6. Ατρόμητος 50 7. Ξάνθη 46 . Παναιτωλικός 46 9. Πανιώνιος 41
10. Κέρκυρα 40
. Καλλονή 40
. Βέροια 40
13. Λεβαδειακός 37
. Πλατανιάς Χανίων 37
. Πανθρακικός 37
16. Εργοτέλης 31
17. ΟΦΗ 13
18. Νίκη Βόλου -6
* Στον Παναθηναϊκό έχει επιβληθεί ποινή αφαίρεσης 3 βαθμών
** Στον ΟΦΗ έχει επιβληθεί ποινή αφαίρεσης 10 βαθμών
*** Η Νίκη Βόλου και ο ΟΦΗ έχουν αποχωρήσει από το πρωτάθλημα
*** Ο ΠΑΟΚ για πρώτη φορά στους τελικούς με θρίαμβο επί του ΠΑΟ Για τον τίτλο με Ολυμπιακό
Η κατάμεστη Πυλαία είχε δημιουργήσει από νωρίς το σκηνικό πρόκρισης του ΠΑΟΚ στους τελικούς της Α1 ανδρών και με το πρώτο σερβίς ο «Δικέφαλος» του Βορρά απέδειξε ότι ήταν έτοιμος να αποκλείσει τον Παναθηναϊκό και να περάσει για πρώτη φορά σε τελικούς στην ιστορία της Volleyleague.
Τα σετ: 3-0 25-16, 25-16, 25-19ΠΑΟΚ (Καλμαζίδης): Χιμένες 18 (12/18 επμ 1 άσσος, 5 μπλοκ, 17% υπ – 17% άριστες), Παντακίδης 3 (1/1 επ, 2 μπλοκ), Κουρνέτας 1 (μπλοκ), Γκόμεζ 17 (15/24 επ, 2 μπλοκ), Ρανγκέλ 6 (5/6 επ, 1 μπλοκ), Σαφράνοβιτς 4 (1/4 επ, 2 άσσοι, 1 μπλοκ, 35% υπ -24% άριστες) / Γκαράς (λ, 43% υπ -7% άριστες), Ντίνας, Καρασαββίδης, Αναστασιάδης ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ (Ανδρεόπουλος): Στιβαχτής 1 (1/1 επ), Κουκ 11 (8/25 επ, 3 άσσοι, 79% υπ -36% άριστες), Πρωτοψάλτης 6 (6/11 επ, 63% υπ -46% άριστες), Χόι 2 (1/7 επ, 1 άσσος), Πανταλέων 3 (3/7 επ), Μπέλος 2 (1/12 επ, 1 άσσος) / Πολυχρονιάδης (λ, 68% υπ -37% άριστες), Ψαρρής 1 (άσσος), Παπαδόπουλος 5 (5/16 επ)
***
*** BINTEOΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ...ΒΙΝΤΕΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ:
1. - Stamatios Skoulikas = Stamatios Skoulikas ,
http://www.youtube.com/stamos01 , 4125 video. - 4141.- Σταματης Σκουλικας ,
2. - Stamos Skoulikas = Stamos Skoulikas
http://www.youtube.com/stamatios01 2455 video.- 2479.-
https://plus.google.com/+stamatios01/posts ,.-
σταμος σκουλικας ,
3. - Vlasis Skoulikas = Vlasis Skoulikas , +Stamos ,.
http://www.youtube.com/vlasiskal , = 2467 video.- 2408.-
https://plus.google.com/u/0/+VlasisSkoulikas/posts?csrc=yt&cfem=1 ,.-
- βλάσης σκούλικας ,
Σύνολον 9047 βίντεο .-
https://plus.google.com/+StamatiosSkoulikas/posts .- = Stamatios Skoulikas - Google+ ,.-
~ http://facebook.com/home.php?=home?#!/?ref=home , 4058.- https://www.facebook.com/stamatios.skoulikas ,
https://www.facebook.com/profile.php?id=1037492258 , 383. - https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas ,
https://www.facebook.com/arfarakalamatasmessinias , = ARFARA MESSINIAS 996/ 1000.. – Arfara Kalamatas Messinias | Facebook ,
*** https://www.facebook.com/SYLLOGOS.ARFARON.AG.THEODOROI , «ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ «ΑΡΦΑ ΡΩΝ.- 393 .- https://twitter.com/ , Skoulikas
@stamos01 http://messinia1234.com/?page_id=937 ,
*** http://www.twitter.com/stamos01/ , 685/502/28 , 20,5 χιλ./261 / 11 .-
*** http://www.messinia.net.gr/index.php/ekdiloseis/item/1328 , .= http://www.messinia.net.gr / .- ~ https://www.facebook.com/pages/agios-floros/257560450948935 379 ΑΓΙΟΣΦΛΩΡΟΣ .-
www.erroso.gr , .-
STAMOS -ARFARA -GREECE ,
ΑΡΦΑΡΑ-ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ,
http:// arfara-messinias-news.blogspot.com ,
stamos-dynami ,
http://dimmetop.arfara.blogspot.com ,
Arfara-Messinias ,
Arfara-Messinias 1 - FOTOS ,
http://dimmetop.arfara.blogspot.com ,
Arfara-Messinias 2 ,
http://arfara-messinias-stamos-2010 ,
ΑΣΤΕΡΑΣ ΑΡΦΑΡΩΝ: https://www.facebook.com/profile.php?id=100009099756378 , 12/17.- https://www.facebook.com/profile.php?id=100009016280105 .- = Βρωμόβρυσης Σύλλογος ΔΑΓΡΕ 73/140 .-
*** ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 :
~ARFARA NEWS Ειδήσεις Ενημέρωση Τετάρτη 01 Απριλίου 2015 : http://snsarfara.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-01-2015.html .-
~ ARFARA NEWS , Ειδήσεις Ενημέρωση , Πέμπτη 02 Απριλίου 2015 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-02-2015.html , .-
~ ARFARA NEWS Ειδήσεις Ενημερώσεις Παρασκευή 03 Απριλίου 2015 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-03-2015.html .- ~ARFARA NWES Το αγιάζι της ενημέρωσης , Παρασκευή 03 Απριλίου 2015 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2015/04/arfara-nwes-03-2015.html .-
~ ARFARA NEWS Το αγιάζι της ενημέρωσης , Σάββατο 04 Απριλίου 2015: http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-04-2015.html .-
~Αθλητικό Σαββατοκύριακο 04 και 05 Απριλίου 2015 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2015/04/04-05-2015.html .-
~ARFARA NEWS Το αγιάζι της ενημέρωσης , Κυριακή 05 Απριλίου 2015 : http://arfara-kalamata-greece.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-05-2015.html .-
~ Ειδήσεις Ενημέρωση Κυριακή 05 Απριλίου 2015 : Σήμερα Κυριακή των Βαϊων ! : http://snsstamoskal.blogspot.gr/2015/04/05-2015.html .-
~ ARFARA NEWS Το αγιάζι της ενημέρωσης , Μ. Δευτέρα 06 Απριλίου 2015 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-06-2015.html .-
~ARFARA NEWS , Το αγιάζι της ενημέρωσης , Μ. Τρίτη 07 Απριλίου 2015 :ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΓΙΩΝ ΠΑΘΩΝ ! : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-07-2015.html .-
~ ARFARA NEWS Το αγιάζι της ενημέρωσης Μ.Τετάρτη 08 Απριλίου 2015 : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-08-2015.html .-
~ ARFARA NEWS , Εβδομάδα Παθών , Μ. Πέμπτη 09 Απριλίου 2015 : http://snsarfara-stamos-dynami.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-09-2015.html .-
~* ARFARA NEWS , Το αγιάζι της Ενημέρωσης , Μ. Παρασκευή 10 Απριλίου 2015 : http://dimmetoparfara.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-10-2015.html .-
~ ARFARA NEWS Το αγιάζι της ενημέρωσης Μ. Σάββατο 11 Απριλίου 2015 : http://arfara-messinias-stamos.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-11-2015.html .-
~ARFARA NEWS Το αγιάζι της ενημέρωσης Κυριακή Πάσχα , Λαμπρή , Ανάστασης ! 12 Απριλίου 2015 : http://snsarfara.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-12-2015.html .-
~ ARFARA NEWS , Το αγιάζι της ενημέρωσης Δευτέρα , 13 Απριλίου 2015 : http://vlasisarfarablogspotcom.blogspot.gr/2015/04/arfara-nwes-13-2015.html .-
~ ARFARA NEWS , Το αγιάζι της ενημέρωσης , Τρίτη 14 Απριλίου 2015 : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-14-2015.html .-
~ ARFARA NEWS , Το αγιάζι της ενημέρωσης , Τετάρτη 15 Απριλίου 2015 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-15-2015.html .- ~ARFARA NEWS , Το αγιάζι της ενημέρωσης , Πέμπτη 16 Απριλίου 2015 : http://arfara-messinias-stamos-2010.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-16-2015.html . .-
~ ARFARA NEWS Το αγιάζι της ενημέρωσης Παρασκευή 17 Απριλίου 2015 : http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-17-2015.html .-
~ ARFARA NEWS , Το αγιάζι της ενημέρωσης , Ενημέρωση ειδήσεων , Παρασκευή 17 Απριλίου 2015 : http://arfara-messinia-stamos-stamos.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-17-2015.html .-
~Αθλητικό Σαββατο-κύριακο 18 και 19 Απριλίου 2015 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2015/04/18-19-2015.html .-
~ ARFARA NEWS , Το αγιάζι της ενημέρωσης , Σάββατο 18 Απριλίου 2015 : http://arfaramessiniasgreece.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-18-2015.html .-
~Ενημέρωση με Ειδήσεις Σαββατο-Κύριακο 18 και 19 Απριλίου 2015 : http://vlasiosarfara.blogspot.gr/2015/04/18-19-2015.html .-
~ ARFARA NEWS , Το αγιάζι της ενημέρωσης , Δευτέρα 20 Απριλίου 2015 : http://vlasisarfarablogspot.blogspot.gr/2015/04/arfara-news-20-2015.html .-
~Ημερήσια εκδρομή -διαδρομή στα Καλάβρυτα 19-04-2015 : http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2015/04/19-04-2015.html .-
~
*** Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ
ΕΠΑΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΣ
Μιά διαδικτυακή Καλημέρα !!!!
Εις απαξάπαντες ευχόμενος !!
Μια όμορφη Τρίτη !!!
Χριστός Ανέστη !!!!
"Έρρωσθε* & Όναισθε**
Δηλ. " Να είστε υγιείς & Ευλογημένοι"
Επιθυμώ από τα μύχια (βάθη) της καρδιάς μου,
να περάσετε μία όμορφη μέρα.....!!!!!!
Σήμερα 21 Απριλίου μας θυμίζει
την αποφράδα εκείνη ήμερα (Παρασκευή ήτο τότε)
του Απριλίου 1967 όπου εγένετο
το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου:
ή
Χούντα των ανεγκέφαλων Συνταγματαρχών
Οι οποίοι κυνηγούσαν ανέμους
και έσπειραν θύελλες ταις οποίες
πληρώσαμε ακριβά με θυσίες
Οι Ολετήρες ο ολετήρας
ολετήρας είναι ο καταστροφέας
εκ του ρήματος όλλυμι
αρχαία ελληνική ολετήρ
Και οι Αλάστορες ο Αλάστορας
Για τους αρχαίους Έλληνες ο κακός
δαίμονας που φέρνει κάθε συμφορά
και οδηγεί στην αμαρτία.
Αυτός που υποκύπτει στο δαίμονα
θεωρείται τέκνο του.
Ο Αλάστορας συναντάται πάρα πολύ
συχνά στους συγγραφείς,
ποιητές και τραγικούς.
Με την ονομασία Χούντα των Συνταγματαρχών
ή Δικτατορία των Συνταγματαρχών,
ή απλούστερα εκ του διεθνούς ισπανικού
και λατινοαμερικάνικου όρου Χούντα*
καθιερώθηκε να χαρακτηρίζεται η περίοδος
της δικτατορίας στην Ελλάδα που επικράτησε
μετά το πραξικόπημα των
Συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου 1967.
Η περίοδος αυτή κράτησε μέχρι
τις 23 Ιουλίου 1974, δηλαδή "επτά χρόνια"
(οι οκτώ τελευταίοι μήνες της οποίας είναι
γνωστοί και ως Χούντα του Ιωαννίδη)
εξ ου και η περίοδος αυτή αποκαλείται "επταετία".
Την πράξη τους, οι πραξικοπηματίες
δικαιολόγησαν ως απαραίτητη προκειμένου
να αποφευχθεί αναρχία την οποία
σχεδίαζαν κεντροαριστερές ομάδες.
*χούντα :είναι
μία ομάδα στρατιωτικών που κυβερνούν
δικτατορικά αφού ανήλθαν συνήθως
με πραξικόπημα στην εξουσία.
Χούντα με άλλα λόγια είναι η κατάσταση,
όπου ο δεκανεύς διατάζει τον Στρατηγό!!!
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ
ΕΠΑΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΣ
Μιά διαδικτυακή Καλημέρα !!!!
Εις απαξάπαντες ευχόμενος !!
Μια όμορφη Τρίτη !!!
Χριστός Ανέστη !!!!
"Έρρωσθε* & Όναισθε**
Δηλ. " Να είστε υγιείς & Ευλογημένοι"
Επιθυμώ από τα μύχια (βάθη) της καρδιάς μου,
να περάσετε μία όμορφη μέρα.....!!!!!!
Σήμερα 21 Απριλίου μας θυμίζει
την αποφράδα εκείνη ήμερα (Παρασκευή ήτο τότε)
του Απριλίου 1967 όπου εγένετο
το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου:
ή
Χούντα των ανεγκέφαλων Συνταγματαρχών
Οι οποίοι κυνηγούσαν ανέμους
και έσπειραν θύελλες ταις οποίες
πληρώσαμε ακριβά με θυσίες
Οι Ολετήρες ο ολετήρας
ολετήρας είναι ο καταστροφέας
εκ του ρήματος όλλυμι
αρχαία ελληνική ολετήρ
Και οι Αλάστορες ο Αλάστορας
Για τους αρχαίους Έλληνες ο κακός
δαίμονας που φέρνει κάθε συμφορά
και οδηγεί στην αμαρτία.
Αυτός που υποκύπτει στο δαίμονα
θεωρείται τέκνο του.
Ο Αλάστορας συναντάται πάρα πολύ
συχνά στους συγγραφείς,
ποιητές και τραγικούς.
Με την ονομασία Χούντα των Συνταγματαρχών
ή Δικτατορία των Συνταγματαρχών,
ή απλούστερα εκ του διεθνούς ισπανικού
και λατινοαμερικάνικου όρου Χούντα*
καθιερώθηκε να χαρακτηρίζεται η περίοδος
της δικτατορίας στην Ελλάδα που επικράτησε
μετά το πραξικόπημα των
Συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου 1967.
Η περίοδος αυτή κράτησε μέχρι
τις 23 Ιουλίου 1974, δηλαδή "επτά χρόνια"
(οι οκτώ τελευταίοι μήνες της οποίας είναι
γνωστοί και ως Χούντα του Ιωαννίδη)
εξ ου και η περίοδος αυτή αποκαλείται "επταετία".
Την πράξη τους, οι πραξικοπηματίες
δικαιολόγησαν ως απαραίτητη προκειμένου
να αποφευχθεί αναρχία την οποία
σχεδίαζαν κεντροαριστερές ομάδες.
*χούντα :είναι
μία ομάδα στρατιωτικών που κυβερνούν
δικτατορικά αφού ανήλθαν συνήθως
με πραξικόπημα στην εξουσία.
Χούντα με άλλα λόγια είναι η κατάσταση,
όπου ο δεκανεύς διατάζει τον Στρατηγό!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου